Het Zwitserse kuuroord waar de Britse componist en dirigent Fred Ballinger (Michael Caine) en zijn Amerikaanse vriend, filmregisseur Mick Boyle (Harvey Keitel) hun zomervakanties doorbrengen is niet zomaar een hotelletje in de Alpen. Er verblijft een bont gezelschap waaronder een Miss Universe en een rentenierende voetballegende. Er melden zich popsterren en Hollywooddiva’s bij de receptie. ’s Avonds is er muzikaal vertier op het terras. De ene avond speelt een coverband dance-classics als ‘You Got the Love’ voor de aanwezige démi-monde, de andere speelt de Amerikaanse singer-songwriter Mark Kozelek ballads bij het kampvuur.
Die laatste is niet per se een voor de hand liggende verschijning in deze uiterst comfortabele setting. Kozelek, ook bekend van de bands Red House Painters en Sun Kil Moon, is een knorrige, onconventionele performer van middelbare leeftijd. Dit voorjaar nog stond hij op niet zo fraaie wijze in de belangstelling nadat hij een journaliste van The Guardian tijdens een concert had beledigd. Vorig jaar begon hij een bizarre vete met de band The War On Drugs. Het leidde allemaal nogal af van zijn talent, het schijnbaar uit de lucht plukken van ontroerende liedjes.
Het nummer dat Kozelek speelt in Youth is opvallend genoeg een cover. ‘Onward’ is oorspronkelijk van de progrockband Yes, afkomstig van hun album Tornato uit 1977. Kozelek maakt zich de song niettemin geheel eigen, zichzelf begeleidend op de akoestische gitaar. ‘Contained in everything I do, there’s a love I feel for you’ is de openingszin en die directe, heel eenvoudige manier van uitdrukken sluit goed aan bij Kozeleks eigen stijl. Zijn scène in Youth duurt niet heel lang, en de zanger wordt niet bij naam genoemd, dus is het een beetje merkwaardig te horen dat hij wel een maand op de set verbleef. Hoe we dat weten? Hij beschrijft zijn ervaringen vrij uitgebreid in het negen minuten durende ‘Birds of Flims’, op Sun Kil Moons eerder dit jaar verschenen album Universal Themes.
Flims is het plaatsje in Zwitserland waar het Waldhaus-hotel uit Youth is gesitueerd. Schijnbaar logeerde de cast er zelf ook, als we Kozeleks songtekst mogen geloven. (Dat verklaart wellicht waarom hij er ondanks zijn kleine rol bleef hangen: gratis vakantie à een dikke 400 euro per nacht.) In de song beschrijft hij onder andere een avondje met Paul Dano, één van de acteurs in de film: ‘Damn if I didn't go to dinner last night with Paul / But his throat was sore and I could see that he was feeling ill / He spends more time on the set than I do / And it's cold out there’. De hierop volgende tekstregel bevat nota bene een spoiler.
Geen typische singer-songwriter-rijmelarij dus voor Mark Kozelek. Zijn teksten lezen de laatste jaren meer en meer als dagboekaantekeningen en het is soms een mirakel hoe hij al die woorden alsnog in liedjes weet te gieten. Dat geldt in het bijzonder voor ‘Ceiling Gazing’, dat twee keer langskomt in Youth, zonder dat de zanger hierbij zelf nog een rol speelt. Het repeterende kerkorgelspel van Jimmy Lavalle van The Album Leaf, met wie Kozelek in 2013 de plaat Perils of the Sea maakte, past prachtig op de soundtrack van componist David Lang. Het nummer klinkt voor het eerst nadat Dano’s personage, een acteur die zich op zijn rol in een nieuwe film voorbereidt, reflecteert op zijn familiegeschiedenis en hoe die hem heeft beïnvloedt. Dit is één van de belangrijkste thema’s van de film en, zijdelings, ook het onderwerp van ‘Ceiling Gazing’.
Het nummer begint ermee dat Kozelek vertelt dat hij post heeft gehad van een Australisch familielid dat hij eigenlijk helemaal niet kent, waarna hij aan het associëren slaat en over zijn opa, zijn vader, zijn zus en zijn vriendin begint te zingen. Er zit niet echt een lijn in de song, maar brengt wel heel erg een gevoel over van verbindtenis met de mensen die hem na aan het hart staan.
Er zit wel iets van een verhaal in Youth, over vriendschap en over wat je wel en niet vertelt aan je naasten, maar bovenal is de opvolger van La Grande Belezza opnieuw een overweldigende cinematografische ervaring met een belangrijke rol voor de muziek. Sorrentino’s vorige film begon met een koor op de Fontana dell’Acqua Paola in Rome en David Lang, de componist van dat stuk, is nu verantwoordelijk voor de hele film. Vooral zijn ‘Just (After Song of Songs)’ (zie onderstaande Spotify-playlist) blijft na de film waarschijnlijk wel naklinken.
Voor Mark Kozelek (en waarschijnlijk ook voor de Engelse hitzangeres Paloma Faith, die wel een sprekende rol heeft en door Sorrentino bijna een complete nieuwe videoclip krijgt aangemeten) was het een wonderlijke ervaring die hem wellicht een nieuw publiek oplevert, al is het voor beide partijen te hopen dat hij een beetje kan omgaan met de publiciteit die daarbij komt kijken.
Youth is vanaf donderdag te zien in Cineville. In verschillende theaters zijn vandaag en morgen vast voorpremières. Kijk hier voor alle draaitijden.
Lees meer columns van Job, bijvoorbeeld over The Lobster, The Martian, Slow West, Straight Outta Compton, Victoria, Amy, Eden, The One I Love, Prins, Entourage, Citizenfour, Mad Max: Fury Road, Ex Machina, Frank, Bloed, Zweet & Tranen, Timbuktu, Wild, Selma, Girlhood en Rihanna, Birdman, P’tit Quinquin, Free Range, The Riot Club, The Hunger Games: Mockingjay - Part I en Mommy.
En voor meer filmmuziek check je de Spotify Cineville Playlist van Job:
