Steve Jobs was een Bob Dylan-fan. Het was een passie die hij deelde met zijn vriend Steve Wozniak, de mede-oprichter van Apple. Samen verzamelden ze tientallen uren aan bootlegs. Begin jaren tachtig kreeg Jobs zelfs even een relatie met zangeres Joan Baez, een ex van Dylan.
De Apple-baas – jong in de jaren zestig – heeft zich altijd graag mogen hullen met een zweem van alternatieve tegencultuur. 'Dylans woorden resoneerden met creatief denken,' zegt Wozniak in Walter Isaacsons biografie Steve Jobs (2011) waar Danny Boyle's film deels op is gebaseerd. In Steve Jobs, de film, duikt Dylan op bij de presentatie van Apple's 'revolutionaire' nieuwe computer, de Macintosh, in 1984. Vlak voordat hij het podium op moet, twijfelt Jobs (Michael Fassbender) nog over welk Dylan-citaat hij zal gebruiken. Hij gaat uiteindelijk voor het tweede couplet van de classic 'The Times They Are a-Changin'.
In 1997 lanceert Apple de reclamecampagne Think different, waarin Dylan tussen Albert Einstein en Martin Luther King in figureert. In 2006 zou de protestzanger zelfs hoogstpersoonlijk aantreden in een commercial voor Apple's iPod. Dus als Isaacsons met Jobs het spelletje 'wat heb je in je iPod?' speelt, tovert deze als eerste Dylans Bootleg Series tevoorschijn. Jobs' muzikale voorkeuren zijn die van 'een kind van de jaren zeventig met zijn hart in de jaren zestig', schrijft zijn biograaf. Een andere favoriet is Joni Mitchell. Jobs draait 'Both Sides Now' voor Isaacson, die beschrijft hoe de singer-songwriter het nummer twee keer opnam, eerst in 1969 en later, in een 'ondraaglijk langzame versie' in 2000. Jobs draait die tweede versie. 'Het is interessant hoe mensen ouder worden', merkt hij op.
Jobs' muzikale voorkeuren zijn die van 'een kind van de jaren zeventig met zijn hart in de jaren zestig'
In de film Steve Jobs treffen we de ondernemer in de aanloop naar drie verschillende presentaties. Centraal staan zijn moeizame relaties met Wozniak, Apple-CEO John Sculley en ex-vriendin Chrisann en haar dochter Lisa, die hij maar niet als de zijne wil erkennen. Vier jaar na een confrontatie voorafgaand aan de Macintosh-presentatie, loopt Lisa weer backstage rond als Jobs op het punt staat zijn volgende product te lanceren. Omdat zijn rechterhand, marketingmanager Joanna Hoffman (Kate Winslet) er zo’n punt van maakt, besluit hij enige belangstelling te tonen in wat Lisa bezighoudt. Hij vraagt haar waar ze naar luistert op haar Walkman.
Naar twee verschillende versies van een oud liedje over wolken, liefde en het leven, antwoordt Lisa. De titel hoeft ze niet te noemen; Jobs begrijpt meteen dat ze 'Both Sides Now' van Joni Mitchell bedoelt. Hij vraagt haar naar het verschil tussen de twee. De ene is 'meisjesachtig', zegt Lisa, en de andere 'berouwvol'.
De zangeres beschrijft in de coupletten hoe ze wolken, liefde en het leven van twee kanten heeft bekeken en ze geen van alle heeft kunnen doorgronden. Ze is 26 jaar hier, geen meisje meer, maar ze is al van Canada naar de VS verhuisd, getrouwd en gescheiden en heeft een dochter gebaard die ze voor adoptie heeft opgegeven. Dat laatste weet bijna niemand en wordt pas in de jaren negentig bekend. Klinkt 'Both Sides Now' berouwvol? 'I really don’t know life at all' zingt Mitchell. Misschien kent ze het leven wel beter dan haar lief is.
Maar welke andere versie van 'Both Sides Now' staat er op Lisa's cassettebandje? Het jaar in deze scène is 1988, dus die versie uit 2000 kan het niet zijn. Jobs vraagt haar er niet naar, waarschijnlijk omdat Aaron Sorkins scenario hier tijdtechnisch niet helemaal klopt. Maakt niet uit, er zijn versies zat van 'Both Sides Now'. Het meest waarschijnlijk (voor zover je dat kunt zeggen van iets dat vermoedelijk nooit is gebeurd) had Lisa de cover van Judy Collins op haar cassettebandje gezet. 'Cover' is zelfs niet helemaal het juiste woord, aangezien Collins de song al in 1967 opnam – en er een toptienhit mee scoorde – twee jaar vóór dat Mitchell dat zelf deed.
'Berouwvol' - het is sowieso nogal een zwaarmoedig woord voor een 10-jarig meisje, vindt Jobs. Hij heeft niet door dat het niet alleen op het liedje maar ook op hemzelf slaat wanneer Lisa hem omhelst en zegt dat ze bij hem wil wonen.
Pas tien jaar later, bij de presentatie van de eerste iMac, komen vader en dochter wat dichter bij elkaar. Nadat de inmiddels volwassen Lisa voortijdig het pand verlaat – dit keer kwaad en met een nijdige opmerking over Bob Dylan, wiens poster aan de muur hangt, draagt ze nog steeds die Walkman. Papa gaat haar achterna en belooft het goed te maken. Bijvoorbeeld door duizend songs in haar broekzak te stoppen. Elke versie van 'Both Sides Now' die je maar kan bedenken. En Dylan natuurlijk. Over de aftiteling klinkt diens 'Shelter from the Storm'. Hij zingt: 'If I pass this way again, you can rest assured / I’ll always do my best for her, on that I give my word'.
Steve Jobs is nu te zien. Kijk hier voor alle draaitijden.
Lees meer columns van Job, bijvoorbeeld over Les Cowboys, The End of the Tour, Youth, The Lobster, The Martian, Slow West, Straight Outta Compton, Victoria, Amy, Eden, The One I Love, Prins, Entourage, Citizenfour, Mad Max: Fury Road, Ex Machina, Frank, Bloed, Zweet & Tranen, Timbuktu, Wild, Selma, Girlhood en Rihanna, Birdman, P’tit Quinquin, Free Range, The Riot Club, The Hunger Games: Mockingjay - Part I en Mommy.
En voor meer filmmuziek check je de Spotify Cineville Playlist van Job:
