Column van Job: Disco op mars

*** spoilerwaarschuwing ***

At first I was afraid, I was petrified

Als zijn collega-astronauten denken dat hij in een storm is omgekomen, blijft Mark Watney (Matt Damon) na een vroegtijdig afgebroken missie alleen achter op Mars. Hij heeft al snel uitgerekend dat hij niet gaat overleven met het overgebleven voedsel in de ruimtepost, voordat over vier jaar de volgende vlucht arriveert op de rode planeet. The Martian zou zich met dit gegeven kunnen werpen op de psychologische en fysieke aftakeling van Watney, en zijn existentiële implosie tientallen miljoenen kilometers van huis.

Maar dat doet Ridley Scott’s opvallend luchtige The Martian niet. De film, gebaseerd op het boek van zelfverklaard nerd Andy Weir, is er een met een opgewekte can do-mentaliteit. Wie Watney is als mens – waar hij vandaan komt, wat zijn dromen, angsten en wensen zijn – doet er niet zo veel toe, hij moet overleven. MacGyver op Mars, zo omschreef Weir zijn verhaal. Watney’s grootste tegenslag lijkt te zijn dat de enig aanwezige muziek in het ruimtestation bestaat uit de disco-collectie van zijn leidinggevende, kapitein Melissa Lewis (Jessica Chastain). Watney houdt om de één of andere reden niet van disco.

Kept thinking I could never live without you by my side

Wat had Watney dan wél willen horen tijdens zijn eenzame overlevingsstrijd?

Vorig jaar nog zat Matt Damon jarenlang alleen op een verre planeet in de film Interstellar. Hij had daar geen discomuziek tot zijn beschikking. Spoiler alert: het loopt niet goed af met Matt Damon in Interstellar. Disco is diep-menselijke muziek over verlangen en zelf-expressie, muziek met een pulserende hartslag die je moeiteloos motiveert en in beweging krijgt. Zelfs als je alleen bent zorgt disco voor een feestje in je eentje. Wat had Watney dan wél willen horen tijdens zijn eenzame overlevingsstrijd, snikkende singer/songwriters soms?

But then I spent so many nights thinking how you did me wrong

Disco is sinds zijn ontstaan, begin jaren zeventig, omarmd door gemarginaliseerde bevolkingsgroepen: homo’s, zwarte mensen, vrouwen. De anti-disco backlash ('disco sucks') die het genre vanaf 1979 bijna de das omdeed in de VS had een enge homofobe en racistische ondertoon. De discofobie in The Martian vindt daarom een des te ongemakkelijke weerslag in twee recente publieke optredens van Matt Damon. Kort nadat hij in een tv-programma blijk gaf van een blinde vlek voor diversiteit achter de schermen in Hollywood, deed hij in een kranteninterview een op zijn minst onhandige uitspraak over hoe acteurs hun seksuele geaardheid beter in het midden kunnen laten.

'Hot Stuff' is zelfs voor de meest onsexy blanke hetero onweerstaanbaar

And I grew strong, and I learned how to get along

Maar waar Watney zich aanvankelijk nog laatdunkend uitlaat over Vicki Sue Robinsons classic 'Turn the Beat Around', zie je dat hij is bijgedraaid wanneer hij een nucleaire verwarming heeft geknutseld en toch echt uit geheel vrije beweging 'Hot Stuff' van Donna Summer pompt terwijl hij in zijn buggy over Mars scheurt. Sinds The Full Monty (1997) weten we dat 'Hot Stuff' zelfs voor de meest onsexy blanke hetero onweerstaanbaar is, laat staan dus voor het atletische astronautentorso van één van Amerika’s favoriete Hollywoodhunks.

And so you’re back, from outer space

Dat Watney aan het eind van The Martian gered wordt staat vanaf het begin al buiten kijf, de vraag was alleen hoe. En dan is er natuurlijk maar één discoknaller die over de aftiteling mag knallen.

Waar een persoonlijk ongeval de overlevingsstrijd van astronaut Mark Watney in beweging zet, zo is in 1978 de revalidatie na een gevaarlijke valpartij de motivatie voor Gloria Gaynor om zich met 'I Will Survive' terug in de schijnwerpers te zingen. De zangeres was dankzij hits als 'Never Can Say Goodbye' (1974) en 'Casanova Brown' (1975) één van de grootste sterren van het discotijdperk, maar na vier maanden in het ziekenhuis en vervolgens nog eens drie maanden revalideren was ze vervolgens ook weer helemaal uit de running. Haar platenmaatschappij had Gaynor al vrijwel afgeschreven; 'I Will Survive' was in eerste instantie niet meer dan een B-kantje. Het werd alsnog haar allergrootste hit.

Iedereen die ooit een beetje tegenslag heeft gekend kan zich identificeren met 'I Will Survive'. Succesvolle, geslaagde types als Matt Damon missen soms dat inlevingsvermogen. Astronaut Mark Watney heeft er ook last van. 'You have terrible taste in music,' is het eerste wat hij tegen kapitein Lewis zegt als hij haar eindelijk terugziet. Stank voor dank.

The Martian is nu te zien in Cineville. Kijk hier voor de draaitijden. 

Lees meer columns van Job, bijvoorbeeld over Slow West, Straight Outta Compton, Victoria, Amy, Eden, The One I Love, Prins, Entourage, Citizenfour, Mad Max: Fury Road, Ex Machina, Frank, Bloed, Zweet & Tranen, Timbuktu, Wild, Selma, Girlhood, Birdman, P’tit Quinquin, Free Range, The Riot Club, The Hunger Games: Mockingjay - Part I en Mommy.

En voor meer filmmuziek check je Jobs Cineville Playlist op Spotify: