Voor een film van twee uur en twintig minuten over de groep N.W.A is het best gek dat het ontstaan van N.W.A als groep helemaal niet aan bod komt in Straight Outta Compton. Het ene moment staat de kersverse labelbaas Eazy-E met veel moeite een nummer solo in te rappen (omdat de act die het nummer eigenlijk zou opnemen met ruzie uit de studio is vertrokken) en even later – ‘The Boyz-n-the Hood’ is ondertussen een locale hit – vraagt de uitgerangeerde blanke artiestmanager Jerry Heller hem ineens waar de afkorting N.W.A eigenlijk voor staat (‘No Whites Allowed?’).
De naam N.W.A was tot dan nog helemaal niet gevallen in de film.
Dat heb je met biopics: de filmmaker moet historische feiten in elkaar schuiven om er een enigszins behapbaar verhaal van te maken – en dan nóg krijg je een veel te lange film. Hoe zat het wel? Anders dan in Straight Outta Compton kwam Heller zijn diensten helemaal niet spontaan aanbieden bij de hem verder onbekende gangsta-rapper Eazy-E. Heller was al de manager van twee groepen van latere N.W.A-leden: The World Class Wreckin Cru (met Dr. Dre en DJ Yella) en C.I.A., met onder anderen rapper Ice Cube. Het was juist Eazy die heel graag Heller wilde ontmoeten en nota bene samen met hem het Ruthless-label oprichtte waar in 1987 ‘The Boyz-n-the Hood’ en het verzamel-album N.W.A and the Posse op uitkwam.
En eigenlijk is het verhaal nóg iets gecompliceerder. Om te beginnen waren de jongens van N.W.A niet echt vers van de straat, uit de buurtdisco of de schoolbus geplukt voordat ze samen hun eerste stappen op het podium zetten, zoals de film doet geloven. Twee jaar voordat Straight Outta Compton begint, al in 1984 dus, maken Yella en Dre hun eerste platen met The World Class Wreckin Cru, waaronder twee lp’s (1 en 2), waarvan eentje voor major platenlabel CBS Records. Ice Cube maakt ruim voor het begin van N.W.A, in 1986, een single met zijn eerste groep Stereo Crew en in 1987 met Beastie Boys-wannabe’s C.I.A., allebei al geproduceerd door Dr. Dre. Dat dat niet allemaal in de film past: vooruit. Het doodzwijgen van de meidengroep J.J. Fad is jammerlijker. Nog voordat N.W.A doorbrak was hun ‘Supersonic’ namelijk de eerste landelijke hit voor Ruthless Records (en producer Dr. Dre).
Zo vrouwonvriendelijk als N.W.A’s teksten zijn, zo seksistisch is ook de manier waarop de film het door drie meiden gelegde zakelijke fundament onder het succes van de groep negeert. Om nog maar te zwijgen van de vrouwen die Dr. Dre in zijn vrije tijd in elkaar sloeg.
De onderlinge animositeit rond het uiteenvallen van de groep krijgt in Straight Outta Compton ruim baan als Ice Cube het nummer ‘No Vaseline’ uitbrengt, misschien wel de beste distrack uit de hele hiphopgeschiedenis.
Ice Cube verlaat de groep nog geen anderhalf jaar na de release van N.W.A’s debuutalbum. Met het productieteam van Public Enemy, de belangrijkste hiphop-act van de oostkust, stampt hij zijn eerste soloplaat AmeriKKKa’s Most Wanted (1990) uit de grond, een plaat die geen verwijzingen naar zijn ex-bandleden bevat. In de film laat Ice Cube’s platenbaas hem vervolgens in zijn kantoor voor het eerst luisteren naar ‘Real Niggaz’, een nummer van N.W.A’s eerste Cube-loze e.p. 100 Miles and Runnin’. Dre rapt: “We started out with too much cargo / So I’m glad we got rid of Benedict Arnold.”
Voor wie geen Amerikanistiek heeft gestudeerd: Benedict Arnold was een Amerikaanse generaal die tijdens de onafhankelijkheidsoorlog overliep naar de Britten, de ultieme verrader in de Amerikaanse geschiedenis.
‘No Vaseline’ staat op Ice Cube’s tweede solo-album Death Certificate (1991). Het nummer is een schoolvoorbeeld van hoe je je voormalige partners volledig kapotdist. Eazy-E is een ‘house nigger’ die door zijn ‘massa’ Jerry Heller in de kont genomen wordt, en beide vernaggelen op hun beurt Dre, Yella en Ren, die uiteraard ook stuk voor stuk domme sukkels zijn. “You can't be the nigga 4 life crew / With a white Jew telling you what to do.”
In Straight Outta Compton zie je Heller en de N.W.A-leden er met een verslagen blik in de ogen naar luisteren. De meiden in hun gezelschap gniffelen om de tekst. ‘That shit’s kinda funny!’ probeert Yella nog als Heller het nummer woedend uitzet, maar N.W.A als serieus te nemen kracht binnen hiphop is voorbij. ‘Cube was right, fool!’ bijt Dre zijn vriend Eazy even later toe, voordat ook hij opstapt.
Het is gedaan met de groep. Ook het formele einde van N.W.A komt in de film verder niet ter sprake.
Straight Outta Compton is nu te zien in Cineville. Kijk hier voor de draaitijden.
Lees meer columns van Job, bijvoorbeeld over Victoria, Amy, Eden, The One I Love, Prins, Entourage, Citizenfour, Mad Max: Fury Road, Ex Machina, Frank, Bloed, Zweet & Tranen, Timbuktu, Wild, Selma, Girlhood en Rihanna, Birdman, P’tit Quinquin, Free Range, The Riot Club, The Hunger Games: Mockingjay - Part I en Mommy.
En voor meer filmmuziek check je de Spotify Cineville Playlist van Job:
