Maria en Kathelijne zitten in een vergelijkbaar schuitje. Beide tienermeisjes groeien op in een streng christelijk gezin dat wordt gedomineerd door een bittere, liefdeloze moeder die haar ontluikende dochter met strakke hand in het gareel probeert te houden. Beide meisjes, de één in de Duitse film Kreuzweg, de ander in het Nederlandse Dorsvloer vol confetti, staan bloot aan de verleidingen van de grote boze buitenwereld.
Zoals de popmuziek, met haar satanische ritmes en minstens zo duivelse subliminale boodschappen. De moeder van Maria verbiedt haar zelfs te zingen in het koor van een concurrerende, minder strikte kerk, die het toestaat gospel en soul in het repertoire op te nemen. Die muziekstijlen zijn gebaseerd op lustopwekkende ritmes uit donker Afrika, weet de moeder, en haar vrome dochter zou toch beter moeten weten dan zich daarmee in te laten. Anders dan Kathelijne worstelt Maria met het geloof en wil ze graag dicht bij Jezus blijven. Ze deinst er niet voor terug om tijdens een gymles op school demonstratief stil te blijven staan als het de bedoeling is dat de klas rondjes rent onder begeleiding van de satanische ritmes van... het Zweedse popduo Roxette.
Haar klasgenootjes plagen Maria met haar principiële opstelling en het is wel een beetje te begrijpen waarom. Het is niet alsof ze aan het gymmen zijn op geile drugsmuziek of anarchistisch demonengekrijs. 'The Look' (1989) is een dom popliedje uit de Zweedse hitfabriek, Roxette de verbindende schakel tussen ABBA en Max Martin. Dit was de eerste internationale hit van het duo, waarna Per Gessle en Marie Fredriksson nog tien jaar lang wereldhits zouden scoren als 'It Must Have Been Love' (van de Pretty Woman-soundtrack), 'Joyride' en, volgens Wikipedia, 'How Do You Do!'. (Ik weet ook niet meer hoe die gaat.)
Maria's gymjuf vindt het natuurlijk ook onzin, maar ze respecteert haar leerling en zet de muziek af. Kathelijne zit op een gereformeerde school in Zeeland en krijgt in Dorsvloer vol confetti de anti-poppropaganda juist in de klas toegediend. De meester waarschuwt zijn kinderen voor de gevaren van subliminale indoctrinatie. Deze theorie, in de jaren tachtig wijdverspreid in christelijke kringen, vooral in de VS maar ook in Europa, komt er op neer dat artiesten welbewust songteksten zingen met een geheime duivelse strekking die alleen te ontdekken is door de liedjes achterstevoren af te spelen. Het menselijk brein zou die boodschappen niettemin bij normaal gebruik toch – onbewust – opnemen. In 1990 nog was dit de kern van een geruchtmakende rechtszaak tegen de band Judas Priest, die zo twee Amerikaanse fans tot zelfmoord zou hebben gedreven.
De voorbeelden van 'backward masking' die de christelijke jeugd indertijd werden voorgehouden waren bijna altijd van hardrock- en heavy-metalbands als Queen, AC/DC en Led Zeppelin. Dat Kathelijne's schoolmeester komt aanzetten met de Nederlandse meidengroep Mai Tai is dan ook een beetje belachelijk.
Dorsvloer vol confetti speelt zich af in de zomer van 1988, een feit dat in het verhaal verder geen enkele rol speelt. Afgezien van wat pastelkleurige bloesjes en broeken is de tijdsbepaling eigenlijk alleen te herleiden naar deze vorm van christelijke bangmakerij, die na het mislukte Judas Priest-proces snel aan geloofwaardigheid (voor zover het die ooit had) zou verliezen. Maar zelfs in 1988 zou niemand Mai Tai's 'Female Intuition' als voorbeeld hebben genomen van een liedje met verborgen satanische boodschappen. Het is een goedkope en onnodige ingreep van de filmmakers om de lachers op de hand te krijgen.
'Female Intuition' heeft een songtekst waar een bezorgde moeder zich eigenlijk weinig zorgen over hoeft te maken: 'You tell me that you love me / I've heard it all before / I really like your stories / But now I'm gonna shut the door'. Jetty Weels, de leadzangeres van Mai Tai, heeft haar eigen dochter I Am Aisha opgevoed tot een zelfverzekerde tante met een eigen stijl die door geen enkele grevo-school zou worden geaccepteerd. Toch zou ik Maria en Kathelijne graag stiekem een mp3'tje van 'Je Bent Meer' toestoppen.
Kreuzweg en Dorsvloer vol confetti zijn nu te zien*.*
Lees meer columns van Job, bijvoorbeeld over A Most Wanted Man, Bird People, Dazed and Confused, Boyhood, The Fault in Our Stars, Deux jours, une nuit, Joe, Scacro GRA, The Wind Rises, Les salauds, Vochtige streken, The Missing Picture, Suzanne, Miele, We are the Best!, Frozen, 12 Years a Slave, Her, Only Lovers left Alive, Dallas Buyers Club, American Hustle, The Wolf of Wall Street.
En voor meer filmmuziek check je de Spotify Cineville Playlist van Job:
