Strike a pose. Het is de eerste zin van Vogue, de wereldhit waarmee Madonna een subcultuur die buiten de eigen kring – arm, zwart, latino, gay, transgender – nauwelijks bekend was, in 1990 voor het voetlicht van de wereld bracht. Het was de eerste houseplaat die op nummer 1 kwam in Amerika en ook als je nu kijkt naar Madonna: Truth or Dare, de documentaire/concertfilm over haar Blonde Ambition-tournee uit datzelfde jaar, zie je een omarming van uiteenlopende seksuele expressies waar de wereld nog maar net een beetje aan begint te wennen. Nota bene in het liberale Canada stond de politie nog op de stoep om Madonna’s spektakel te kuisen.
Met uitzondering van Oliver Crumes – de enige hetero van het stel – zitten alle zeven jonge dansers die Madonna mee op tour nam ook in de videoclip van Vogue. De choreografie is van José Gutiérrez en Luis Camacho, beiden lid van het House of Xtravaganza en de enigen van het stel met een ballroom-achtergrond. Minder dan een maand nadat de single uitkwam, ging de Blonde Ambition-tournee van start.
Dankzij Madonna en de in 1991 verschenen documentaire Paris is Burning (waarin Gutiérrez ook kort te zien is) was voguen een kwarteeuw geleden even hot, maar de dansstijl is onderdeel van een scene met een lange geschiedenis, één die bovendien nog steeds voortduurt. Centraal staan zogenaamde 'huizen', een soort verenigingen waarin homo’s en transgenders elkaar supporten en die tijdens onderlinge dans- en catwalkwedstrijden elkaar zo veel mogelijk proberen af te troeven. Alle huizen hebben een 'moeder' en soms ook een 'vader': oudere leden (velen overleefden de aids-epidemie van de jaren tachtig en negentig niet) die zich over de jonkies ontfermen. In Truth or Dare zie je Madonna (31) heel duidelijk de rol van moeder aannemen.
Haar 'kinderen' zijn naast Gutiérrez en Camacho ook Kevin Stea, Carlton Wilborn, Salim Gauwloos, Oliver Crumes en Gabriel Trupin. Het is een overweldigende ervaring voor de dansers om door de grootste vrouwelijke superster op aarde in de schijnwerpers te worden gezet. De tournee duurt bijna vier maanden, waarin ze 59 shows spelen. Gillende fans, luxe hotels, paparazzi. En de hele tijd worden ze voor Truth or Dare gevolgd door een cameraploeg. Strike a pose.
Natuurlijk word je in zo’n korte, intense periode heel close met elkaar. En val je daarna in een gat. Hoe is het de jongens sindsdien vergaan? De Nederlandse documentairemakers Ester Gould en Reijer Zwaan zochten het uit en troffen zes mannen (Trupin overleed al in 1995 aan aids) die zich elk nogal verweesd hebben gevoeld. Madonna is een fenomenale performer, en ook de rol van moeder bleek een fantastisch uitgevoerde pose.
Een maand na de laatste Blonde Ambition-show is de groep nog één keer compleet voor een uitvoering van ‘Vogue’ tijdens MTV’s Video Music Awards. De rollen hadden niet duidelijker kunnen worden verbeeld: de jongens bedienen hun koningin op haar wenken. Een kwarteeuw later is zij de grote afwezige in de documentaire Strike a Pose. Natuurlijk is het jammer dat ze voor de makers compleet onbereikbaar was. maar Madonna’s aanwezigheid zou die van haar dansers opnieuw hebben overschaduwd.
Voguen in de ballroom is je als maatschappelijke outsider de air, pose en outfit aanmeten van een succesvol, aantrekkelijk persoon. 'Realness' presenteren is het hoogste goed. In Strike a Pose hoeven José, Luis, Kevin, Carlton, Salim en Oliver niet meer te doen alsof. Ze krijgen hun moeder van weleer niet terug, maar dankzij de film staan ze als broers weer samen sterk.
Strike a Pose is nu te zien. Kijk hier voor de draaitijden.
Lees meer columns van Job, bijvoorbeeld over Quand on à 17 ans, Hardcore Henry, A Bigger Splash, Eddie the Eagle, Mountains May Depart, Belgica, Anomalisa, The Big Short, Janis, The Hateful Eight, Carol, Steve Jobs, Les Cowboys, The End of the Tour, Youth en The Lobster.
En voor meer filmmuziek check je de Spotify Cineville Playlist van Job:
