'Waar ben je het meest bang voor?' vraagt de psychiater aan Nick Cave, de Australische rockster die al jaren in Engeland woont en centraal staat in 20,000 Days on Earth. 'Mijn geheugen verliezen,' antwoordt de hier kennelijk 54-jarige songwriter, comfortabel tegenover hem gezeteld. Die leeftijd moest ik even zelf uitrekenen (20.000 gedeeld door 365,25), want als de acteur Ray Winstone hem er in de film naar vraagt, geeft Cave geen antwoord.
Nick Cave ziet er sinds eind jaren tachtig hetzelfde uit: bij voorkeur strak in het pak (geen das), de inmiddels ongetwijfeld geverfde zwarte haren op schouderlengte geknipt, een paar flinke gouden ringen om zijn vingers. Hij is een showman met een literaire inslag, een unieke performer met een trouwe schare fans die hem mateloos bewondert. Er zijn dan ook heel weinig rockartiesten van zijn generatie (debuut: 1978) die nog steeds relevante muziek maken. In 2013 verscheen zijn meest recente, alom bejubelde album Push the Sky Away, waarvan het opnameproces deels plaatsvond tijdens de opnames van 20,000 Days on Earth, een muziekdocumentaire die hopelijk ook wat non-fans (of nog-geen-fans) naar de bioscoop trekt.
Nick Cave mag dan één van de belangrijkste popartiesten van de afgelopen dertig jaar zijn, hij is geen Bono of Thom Yorke. Dat wil zeggen: hij is altijd een beetje een cultfiguur gebleven, ondanks dat ene hitduet met landgenote Kylie Minogue uit 1995. Zijn werk, zonder duidelijke uitschieters en altijd doorwrocht geschreven, kan voor buitenstaanders ontoegankelijk overkomen, maar voor wie er even de tijd voor neemt is het dat eigenlijk niet. Cave schrijft pakkende songs over ongewone onderwerpen en vrijwel al zijn albums zijn goed. Het maakt niet uit waar je begint, desnoods met deze ongewone film.
Hij wordt aan het begin van zijn twintigduizendste dag op aarde* gebeld door zijn personal assistent: je hebt twee afspraken vandaag, met ene Darian en met 'het archief'. Eerstgenoemde blijkt de vermaarde psychoanalist Darian Leader te zijn, het tweede een al dan niet fictief Nick Cave-instituut, waar conservatoren met katoenen handschoenen o.a. foto's, films en dagboeken beheren. Tussen zijn afspraken door gaat Cave langs bij muzikale rechterhand Warren Ellis, gitarist van zijn vaste band The Bad Seeds, die vlakbij woont, en zitten er soms ineens vrienden en bekenden bij hem in de auto (o.a. Ray Winstone en Kylie) met wie hij gesprekken voert.
Ook zie je Nick Cave & The Bad Seeds aan het werk in de oefenruimte en op het podium van de Londense concertzaal Koko. Eén van de nummers die ze spelen is 'Higgs Bosom Blues'. Openingszin: 'Can't remember anything at all...'
In de volgende scène zit Cave op de bank tussen zijn zoons Arthur en Earl. Ze eten pizza en kijken naar Scarface. Je hoort Al Pacino brullen op de achtergrond: 'You wanna play rough?' De drie Caves kennen de volgende zin en roepen hem terug naar de televisie: 'Say hello to my little friend!' Een geweersalvo, en de volgende scène, terug in Koko en The Bad Seeds zitten midden in het onstuimige 'Stagger Lee'. Het is een effectieve montage die een ander thema onderstreept waar Cave in 20,000 Days on Earth op hamert: de transformatie op het podium. Dat is waar het om gaat bij een optreden, vertelt hij aan Leader. 'Ik weet niet hoe dat bij andere mensen is, maar op een bepaalde manier willen we allemaal iemand anders zijn. (...) De meeste mensen vinden dat uiteindelijk ook, een plek om te vergeten wie ze zijn en iemand anders te worden.'
Je ziet de psychiater knikken. 'Hmmm,' is het enige dat hij zegt, als een echte professional. Wat wil Nick Cave nou? Niets vergeten, of juist zijn eigen persoon loslaten? Het antwoord is natuurlijk: allebei, en met het zelfmythologiserende 20,000 Days on Earth krijgt hij het voor elkaar. De film eindigt met een uitvoering van 'Jubilee Street' in het Sydney Opera House. In de videoclip duikt Ray Winstone ook weer op.
'I’m transforming, I’m vibrating, I’m glowing,’ zingt Cave. 'I’m flying, look at me now.'
*Dit betekent dat de film zou zijn opgenomen op 25 juni 2012.
20,000 Days on Earth is te zien in EYE, de Filmhallen, Melkweg Cinema, Filmhuis Den Haag, de Filmschuur, LantarenVenster, Lumière en 't Hoogt.
Lees meer columns van Job, bijvoorbeeld over Infiltrant, Clouds of Sils Maria, Kreuzweg en Dorsvloer vol Confetti, A Most Wanted Man, Bird People, Dazed and Confused, Boyhood, The Fault in Our Stars, Deux jours, une nuit, Joe, Scacro GRA, The Wind Rises, Les salauds, Vochtige streken, The Missing Picture, Suzanne,Miele, We are the Best!, Frozen, 12 Years a Slave, Her, Only Lovers left Alive, Dallas Buyers Club, American Hustle, The Wolf of Wall Street.
En voor meer filmmuziek check je de Spotify Cineville Playlist van Job:
