‘Cineville is echt iets waar je bij wil horen.’ Een gesprek met Samir Azrioual, de nieuwe directeur van Cineville

Tachtig podcasts terugluisteren, gigantische projecten doorgronden en ontelbare notulen, verslagen en beleidsplannen lezen: Samir Azrioual heeft het druk. De afgelopen weken dronk hij koffie (en matcha) met alle leden van het Cineville-team, dwaalde hij door de verscholen ruimten van ons kantoor, woonde hij tientallen kleine en grote vergaderingen bij en keek hij mee over de schouder van Thomas, de huidige directeur. Het voelt eigenlijk al helemaal vertrouwd, maar we gaan even terug naar het begin. Hoe is Samir bij Cineville beland, en wat kunnen we de komende tijd van hem verwachten? En wat voor films kijkt hij zelf het liefst?

Hi Samir! Hoe gaat het met je?
‘Goed, ik begin er steeds meer in te komen. De eerste weken was ik in de avonden gesloopt: eerder opstaan dan normaal, iedere ochtend reizen vanuit Rotterdam naar een kantoor in Amsterdam waar je nog niemand kent. Dus ik moest eerst even landen en de mensen leren kennen, en toewerken naar een normale werkdag waarna je nog lekker kan koken in plaats van dat je vroeg in je bed ligt.’

Wat was je eerste indruk van het Cinevillekantoor op je eerste werkdag? 
‘Ik was al in het gebouw geweest voor de sollicitatiegesprekken dus dat was fijn. Het is een gekke plek. Een oude hostiefabriek met heel veel kamertjes, en er staan overal rare dingen. Ik dacht meteen: dit is een plek waar ik me thuis voel. Op mijn eerste dag heb ik een foto gemaakt van het Cineville-bordje op de deur en die naar mijn vrienden gestuurd. Ik had en heb er gewoon héél veel zin in.’

Hoe ziet het inwerken eruit?
‘Als eerste wilde ik iedereen leren kennen. Er gebeurt altijd van alles in een team wat niet op papier staat. En ik wil onderdeel worden van de cultuur hier, net als iedereen. Vervolgens ben ik in het verleden van Cineville gedoken. Ik ben historicus, dus zo pak ik de dingen aan. Ik ben de Cineville Podcast helemaal gaan terugluisteren en ben in alle mappen gedoken en me een weg naar het heden gaan lezen. Met welke onderwerpen heeft Cineville zich beziggehouden, welke dingen doen we niet meer maar hebben nog waarde, en met welke dingen zijn we juist bewust gestopt? Daarnaast probeer ik alles wat hier gebeurt een keer zelf te doen. Volgende week bijvoorbeeld ga ik een dagje passen printen bij de Klantenservice. En vanochtend realiseerde ik me dat ik helemaal niet weet hoe een filmvertoning werkt, dus ik wil heel graag zelf een keer een film instarten in een theater.’

Daar hebben we er inmiddels meer dan zeventig van. Ken je ze allemaal al?
‘Ik kom regelmatig in de Rotterdamse bioscopen, maar in de rest van Nederland nog niet. Ik heb bedacht dat ik de komende 365 dagen langs alle Cinevilletheaters wil. Als je het slim clustert lukt dat denk ik wel.’

Ik heb bedacht dat ik de komende 365 dagen langs alle Cinevilletheaters wil

Goed streven! Met de trein?
‘Ik heb geen rijbewijs, dus ja! En ik vind reizen met de trein leuk. Ik wil iedere keer een andere collega meenemen, dan leer je elkaar nog beter kennen.’

Ga je aan van samenwerken?
‘Ik ga in mijn werk aan van samen problemen oplossen. Een hulpvraag of probleem heel concreet maken en kijken wat ik daaraan kan bijdragen. En ik ga aan van mensen die daar zin in hebben en die niet schrikken als iets niet gaat zoals gepland, maar dan juist denken: het valt wel bij te sturen, of misschien komt er juist wel iets moois uit als we dit volgen. Die positiviteit.’

Wat ga je volgende week doen, wat over een maand en wat over vijf jaar?
‘Volgende week ga ik in alle teams duiken. Er gebeuren hier heel veel verschillende dingen, en ik wil weten waar ieder team zich mee bezighoudt of tegenaan loopt. Over een maand heb ik alles overgenomen van Thomas. Ik vermoed dat hij veel meer doet dan hij denkt, dus daar moet ik dan vast nog inkomen. Iets verder in de toekomst heb ik voldoende kennis opgedaan om naar buiten te treden, de filmwereld in. De theaters, de filmfestivals, de conferenties. En het hele Europese netwerk. Ik ben erg benieuwd naar de gelijkenissen in andere landen, en de verschillen. Ik weet daar nog niet veel van, maar dat vind ik juist leuk.’

Vind je het niet ook spannend?
‘Ja, natuurlijk! Maar ik hou ervan om iets nog niet te kennen en er gaandeweg achter te komen hoe iets werkt. Dat heb ik al van kleins af aan. Voor mijn gevoel ben ik als kind naar ieder museum in Nederland geweest, van textielweverijen tot aquaria, en ik vond het allemaal even interessant. Er zit in bijna alles wel iets voor jou, en erachter komen wat dat is, dat vind ik leuk. Ik hou van film maar de wereld eromheen, de industrie, die is nieuw. In die ontdekkingstocht heb ik misschien wel het meeste zin.’

Je werkte hiervoor bij Stichting De Verre Bergen, een filantropische impact investeerder in Rotterdam. Hoe kwam je bij Cineville terecht?
‘Ik had het enorm naar mijn zin bij De Verre Bergen en wilde nog helemaal niet weg, maar toen ik werd geattendeerd op de vacature realiseerde ik me dat zo’n baan echt maar eens in de vijftien jaar vrijkomt. Toen moest ik er wel voor gaan. Ik kende Cineville wel  – ik heb zelf ook heel lang een pas gehad en zit nog steeds graag op de app te klooien als ik naar de film wil. Ik vond het als merk altijd heel speels en leuk. Het voelde als een vriend: als Cineville iets tipte, dan wilde ik er sowieso heen. Maar ik had me nooit gerealiseerd hoe de klantenservice werkt, of dat er een heel contentteam is dat alle berichten maakt. Het voelde op de één of andere manier nooit als een organisatie, maar als iets heel persoonlijks.’

Heb je iets meegenomen vanuit je vorige werk, dat je ook voor Cineville wil inzetten? 
‘Vanuit mijn vorige werk heb ik geleerd dat je niet alle maatschappelijke problemen in Rotterdam zelf kan oplossen. Ik was gewoon blij dat ik een steentje bij kon dragen. Ik hoop daar een zekere mate van bescheidenheid en nieuwsgierigheid aan te hebben overgehouden. Cineville bestaat al vijftien jaar, het is iets heel moois, ik ga dat heus niet meteen veranderen of omgooien. En ik denk ook niet dat ik het in één keer anders of beter kan doen. En iets dat ik hier ook denk te herkennen is een zeker enthousiasme en durf. Zo’n houding van ‘laten we het in ieder geval probéren’. Stapje voor stapje, leren en weer verbeteren.’

Ik heb veel respect voor wat er al is

Best een stap, van de sociale- naar de culturele sector. Is het een cultuurshock?
‘Niet echt. De overlap zit ‘m voor mij in het maatschappelijke. Film speelt een belangrijke rol in de wereld. Het is een manier om een publiek aan nieuwe ideeën te laten wennen, of nieuwe ideeën aan ze voor te leggen, en het is iets wat verbindt, waar je daarna met elkaar over kan praten. Je kan jezelf erin herkennen, of juist niet, waardoor je meer gaat nadenken over wie je bent en hoe de wereld om je heen werkt.’ 

Past Cineville daarom zo goed bij jou?
‘Wat we in ieder geval delen is een liefde voor film, en vanuit die liefde verder kijken. Iedereen die hier werkt wordt gedreven door de inhoud. Dus ja, dat trok me enorm. Daarnaast vind ik waar de organisatie nu staat heel interessant. In vijftien jaar is er iets opgebouwd dat voor iedereen leuk is: voor de gebruiker, die in aanraking komt met mooie dingen, en voor de theaters, die zich kunnen verenigen. Ik heb veel respect voor wat er al is. Dat een groep filmliefhebbers een oplossing heeft gevonden voor een sector die het zwaar had, gedreven door het feit dat ze het érg vonden dat die sector het zwaar had, dat vind ik een ongekende prestatie. Ik deel die drijfveer van het goed willen doen voor de filmtheaters, omdat het belangrijk is om onafhankelijke plekken te houden die kunnen vertonen waar ze zin in hebben, en waar de ervaring centraal staat. Parallel daaraan brengt Cineville een groep mensen bij elkaar door ze plekken en films te laten ontdekken die ze nog niet kennen. Een soort gateway voor goede film. En die twee dingen zijn naast elkaar ontstaan, niet vanuit een of ander potje, maar gewoon omdat Cineville een hele goede dienst levert. Dat is heel bijzonder, en ik wil diezelfde energie graag mee de toekomst innemen.’

Oké, even in de tijdmachine. Hoe ziet die toekomst eruit? Waar gaat Cineville heen, denk je? 
‘Dat is een lastige. Ik geloof niet in het concept van iemand die van buiten- of bovenaf bepaalt hoe de dingen gaan. Ik ben veel meer geïnteresseerd in het voeden van wat er ontstaat, en in wat Cineville zelf wil. Gaan waar de energie is, en als blijkt dat die energie zit in iets dat ik nog niet heb bedacht, daar de ruimte aan geven. Maar als je het me nu vraagt zou ik het zelf een mooie uitdaging vinden om Cineville breder en verder te trekken dan Nederland. De ontwikkeling die is gestart met België en Oostenrijk zou ik willen voortzetten. Dat je straks een netwerk van Cinevilles hebt, die allemaal hun eigen filmclub zijn voor de mensen eromheen. Sowieso vind ik dat clubgevoel heel belangrijk, dat stukje waardoor je denkt: ik hoor hierbij, dit is míjn merk. Een Cinevillepas is echt iets om trots op te zijn, en Cineville is iets waar je bij wil horen. Ik vond het zelf haast leuker om de pas te hébben dan ‘m ook echt te gebruiken.’

In alle facetten van Cineville zit dat thema van verbondenheid.
‘Ja. Voor de leden, maar ook voor de theaters. We doen dit niet alleen, we doen het met z’n allen. Dat is het gevoel dat ik zou willen behouden en misschien dus zelfs uitbouwen. En er zit veel potentie in het van elkaar blijven leren. Wat er in Zutphen gebeurt is misschien ook wel relevant voor Rotterdam, en andersom. Je hoeft niet in je eentje het wiel uit te vinden als iemand anders het allang bedacht heeft.’

Iedereen die hier werkt wordt gedreven door de inhoud. Dat trok me enorm

Terug naar onze gedeelde liefde: film. Want je had zelf een Cinevillepas, maar je hebt ook film gestudeerd, toch? 
‘Ik heb Geschiedenis gestudeerd en daarna ben ik begonnen aan een Master Film- en Literatuurwetenschappen in Leiden. Dat vond ik echt waanzinnig: het doorgronden van een werk, en het proces van steeds vanuit een andere theorie of lens naar iets kijken, waardoor je eigenlijk telkens iets nieuws creëert. Ik denk dat ik daar mijn liefde voor de Franse structuralisten aan heb overgehouden.’

Je noemde net ook dat film je op een andere manier naar jezelf en de wereld kan laten kijken. Geef eens een voorbeeld van een film die dat effect op jou had?
‘Een van mijn favoriete films is Glengarry Glen Ross (1992). Die begint met een groepje mannen die in de sales zitten. Gedurende het verhaal worden ze een bepaalde kant op gepushed waardoor wat ze aan het doen zijn, ineens niet meer oké is. Daar word je helemaal in meegenomen: je ziet de wanhoop die er onder ligt, waardoor je ergens wel begrijpt waarom ze doen wat ze doen. Als ik daar een les uit heb getrokken dan is het dat je de dingen soms niet zo goed kan overzien als je er middenin zit, en dat je daarom moet blijven checken of je er wel achter staat. En ik heb ervan geleerd dat sales niet echt iets voor mij is.’

Wat voor filmervaring zoek je als je naar de bioscoop gaat?
‘Dat zit ‘m voor mijn minder in het verhaal en meer in het gevoel. Ik hou ervan als een film een plaatje schetst en een gevoel bij je achterlaat. Bij films waar anderen het verhaal niet goed vinden, stoort mij dat vaak minder, omdat ik dan toch dat 80s-gevoel eraan heb overgehouden, of een gevoel van eenzaamheid. Ik wil dat een film iets in me oproept dat blijft hangen. En zo’n gevoel kan ook iets nostalgisch zijn – sommige films heb ik al tien keer gezien en dan weet ik eigenlijk niet eens of ik ze wel zo goed vind. Ik wil gewoon dat gevoel weer even krijgen.’

Heb je een voorbeeld?
‘Atomic Blonde, uit 2017 [waarin Charlize Theron een M16-agent speelt die naar Berlijn wordt gestuurd rond de val van de muur, red.]. Dat vind ik gewoon een hele leuke film. Ik heb de val van de muur nooit meegemaakt, maar ik kan me die sfeer goed voorstellen. Zo’n bevolking die dat met z’n allen moet gaan doen terwijl er ook nog heel veel gedoe is van de Koude Oorlog. En dat ze dat dan ook maar moeten zien op te lossen samen.’

Ik hou ervan als een film een plaatje schetst en een gevoel bij je achterlaat

Heb je onlangs nog een film gezien waar je ook zo’n specifiek gevoel bij kreeg?
‘Ik was laatst naar Perfect Days (2023) van Wim Wenders. Fantastisch. Echt zo’n slice-of-life die je in populaire films niet snel ziet. Je kijkt gewoon naar een man die de dag doorkomt, iedere keer opnieuw. Daar zit een bepaalde vrede en rust in, maar ook een bepaald ongemak of zelfs iets tragisch. Het verhaal kan ik je niet navertellen, maar ik snap heel goed wat de film wil overbrengen. Ik ben achteraf echt blij dat ik die gezien heb, terwijl ik eerst twijfelde of ik zou gaan.’

En je eerste actieve filmherinnering?
‘De allereerste keer naar de film was volgens mij naar de animatiefilm Anastasia (1997), maar daar weet ik niet veel meer van behalve dat ik me bewust was van het feit dat ik naar een Hele Grote Film zat te kijken. Ik herinner me wel heel goed de eerste *Pokémon-*film, daar ging ik in 2000 met mijn opa naartoe. Hij vond er niets aan en dat wist ik. Hij zat daar voor mij, dat maakte het extra bijzonder.’

Hoe zou je je eigen filmbezoekgedrag omschrijven?
‘Ik gá gewoon. Alleen of met anderen, dat maakt niet uit. Ik plan niet van tevoren wat ik wil zien, ik ben meer van: ik heb nu tijd en zin, ik gá. Dan kijk ik wat er draait en kies ik iets waar ik voor in de stemming ben. Ik app soms wat vrienden – ‘ik ga naar die, ga mee’ – maar ik ga niet op ze zitten wachten.’

En tot slot: waar zit je in de zaal?
‘Achterin, in het midden. Daar zit je gewoon het beste.’