Men is de nieuwste film van Alex Garland, de man achter sciencefictionromance Ex Machina, de ecologische horrorfilm Annihilation en de futuristische miniserie Devs. Waar zijn eerdere films technologie en de natuur als antagonist hebben, zoekt Garland het nu dichter bij huis: het grootste gevaar komt hier namelijk vanuit de menselijke natuur zelf. Vanuit mannen om precies te zijn, zoals de recht-voor-z'n-raap-titel al verklapt. Maar waarom loopt die naakte man nou door het bos, en wat doet dat groene blaadje op z’n voorhoofd?
Het huis dat ze heeft gehuurd blijkt echter een b&b from hell
We volgen Harper (Jessie Buckley) wanneer zij arriveert in een idyllisch Engels dorpje, omgeven door diepgroene bossen. Na de traumatische zelfmoord van haar ex-man (Paapa Essiedu), probeert ze zichzelf weer te vinden in de rustgevende natuur. Het huis dat ze heeft gehuurd blijkt echter een b&b from hell: alle mannen in de omgeving zijn eropuit om haar het leven zuur te maken. En dan schuilt er tussen al dat groen ook nog eens een doodenge naakte kerel met vrij intimiderende trekjes. Om het nog erger te maken: al die mannen worden vertolkt door Rory Kinnear, die steeds weer als een volgende engerd voorbijkomt: van de gastheer tot de priester, van de barman tot de agent. Zelfs de mysterieuze man in adamskostuum heeft Kinnears uitgestreken smoel.
Alex Garland liet zich voor die laatste figuur inspireren door het Engelse volksverhaal over ‘The Green Man’, een motief dat je in veel kerken aantreft maar wat een eeuwenoude heidense oorsprong zou hebben. The Green Man wordt vaak afgebeeld in de vorm van een man met een hoofd dat uit bladeren bestaat of bij wie planten uit zijn mond groeien. Hij zou symbool staan voor de seizoenencyclus en de wedergeboorte van de natuur.
Deze mythische figuur is al zo oud dat niemand meer precies weet wat ermee wordt bedoeld. Garland is niet de eerste die zich door deze legende liet inspireren: al sinds de middeleeuwen wordt er aan deze groene man gerefereerd. Het middeleeuwse verhaal Sir Gawain and the Green Knight zou erdoor geïnspireerd zijn, en dat verhaal werd vorig jaar weer verfilmd als The Green Knight, dat nota bene bij dezelfde filmstudio verscheen (A24).
Garlands referenties naar The Green Man en de nadruk in Men op de kleur groen zouden zomaar samen kunnen hangen met de steeds groter wordende aandacht voor de natuur (hallo, klimaatverandering) en de opkomst van eco-horror als genre, waar Garlands eigen *Annihilation*een uitstekend voorbeeld van is. Het gevaar van de natuur is een thema waar Garland al zijn hele carrière mee bezig is. In de jaren negentig schreef hij het boek The Beach, dat door Danny Boyle verfilmd werd (die met Leonardo DiCaprio), waarna een idyllisch strand in Thailand vervuild werd als gevolg van door de film geïnspireerd massatoerisme. Waar het op neer komt: de natuur is helemaal geen idylle. En in Men blijken die groene bossen ook helemaal niet de veilige haven te zijn waar Harper naar op zoek is.
In Men blijken die groene bossen ook helemaal niet de veilige haven te zijn waar Harper naar op zoek is
De kijker associeert de kleur rood vaak met agressie, gevaar, passie, liefde. Groen, daarentegen, met gezondheid, jeugd, voorjaar, heling. Dat Garland in Men de kleur rood inzet voor de benauwende flashbacks naar Harpers thuissituatie met haar ex, voelt logisch. Maar dat ook de kleur groen als angstaanjagende kleur wordt ingezet, is minder vanzelfsprekend.
Garland en zijn director of photography, Rob Hardy, zijn zich maar wat bewust van die effecten van kleur. In een interview met Collider bespreekt Garland het kleurenschema van Men. Hij en Hardy hebben gekozen voor een kleurenschema waarin groen en rood sterk aanwezig zijn: ze hebben zelfs doelbewust gewacht op het moment in het jaar dat het groen van de bomen spatte. ‘So not like a little flash of green or a little flash of red, but go red, go green, sort of go hard I guess,’ zegt Garland. En hard gaat ‘ie: de bladeren knallen van het scherm.
Of we de film nou door een groene of rode bril zien, Harper is uiteindelijk nergens veilig
Het groen is in Men helemaal niet veilig of idyllisch: juist dáár wandelt het gevaar rond. De film refereert in een van de eerste scènes al aan de Tuin van Eden, de Bijbelse plek waar Eva van de appel at en daarmee de erfzonde beging. Dat hemelse paradijs blijkt uiteindelijk ook de bron van het gevaar.
Of we de film nou door een groene of rode bril zien, Harper is uiteindelijk nergens veilig. Thuis niet, op het platteland niet. The Green Man achtervolgt Harper in vele verschijningsvormen en – voor wie het cult classic-waardige einde gezien heeft – daar lijkt geen einde aan te komen. Garlands boodschap is zo klaar als een klontje [spoiler: mannen zijn stom] en dat is niet zwart-wit, maar groen-rood.
