In 2021 was Renate Reinsve overal, want opeens was The Worst Person in the World overal. En Reinsve ís die film. Regisseur Joachim Trier schreef 'm speciaal voor haar. In Cannes, waar Worst Person in première ging, viel de wereldpers in katzwijm bij het portret van een zoekende twentysomething in Oslo en Reinsve kreeg de prijs voor beste actrice.
In Cineville werd Worst Person de best bezochte titel van 2022 en de Filmhallen in Amsterdam draaide 'm twaalf maanden lang minimaal één keer per week. Wie de film niet zag, kent toch zeker wel de poster en die ene still, waarop Reinsve’s personage Julie gelukzalig lachend op je af komt rennen.
In 2024 volgde er drie nieuwe films met Reinsve in de hoofdrol: Handling the Undead, A Different Man en Armand. Eerder dit jaar was de cirkel rond en keerde ze als absolute superster terug op het filmfestival van Cannes, samen met Trier en hun langverwachte nieuwe samenwerking, Sentimental Value. ‘De vorige keer dat ik hier was, was ik zo'n zorgeloos type’, vertelt Reinsve, die we spreken op een dakterras in Cannes. In 2021 dacht ze nog dat het de eerste en laatste keer zou zijn dat ze als main character over de rode loper zou lopen. ‘Ik draaide destijds een klein rondje en nam het allemaal goed in me op, want ik had zoiets van: dit was het. Maar nu ben ik terug en weet ik wat het allemaal betekent. Ik weet hoe groot het is. Ik weet hoe het mijn leven heeft veranderd.’
In Sentimental Value speelt Reinsve de rol van Nora Borg, een succesvol actrice die op het toneel precies weet wat ze doet, maar achter de schermen nogal zoekende is. In de openingsscène zien we haar tot twee keer toe de benen nemen, vlak voordat ze op moet. We leren over de dood van Nora’s moeder en zien haar botsen met haar zus Agnes (Inga Ibsdotter Lilleaas) en hun vader Gustav (Stellan Skarsgård). Toen Agnes en Nora klein waren, verkoos Gustav een carrière als filmmaker boven het gezinsleven en vetrok. Maar nu is hij terug, als beroemd regisseur, met een flink ego en in z’n tas een bijzonder script, waarvan hij hoopt dat Nora de hoofdrol wil spelen. Nadat zij weigert, gaat Gustav in zee met een jonge Amerikaanse ster, Rachel Kemp (Elle Fanning).
Een film-over-film, een portret van twee actrices, het verhaal van een prachtig familiehuis en de (getraumatiseerde) mensen die daarin woonden: Sentimental Value is tegelijkertijd een lichte als volle film, met voor iedereen iets om uit te halen. Reinsve: ‘Ik heb 'm nu twee keer gezien en beide keren was de ervaring anders. Het was alsof de film de tweede keer over totaal iets anders ging. Je zal jezelf erin terug zien omdat het zo intiem is en het zoveel vragen oproept en iets verkent in plaats van het je allemaal te vertellen.’
‘Als je een film met Joachim maakt, heb je de meest fantastische gesprekken. Je leert altijd iets nieuws of krijgt een nieuw perspectief. Een nieuw perspectief op jezelf, op een specifiek thema of de filmwereld. Hij is zo kundig en zo wijs en – echt – hij is zo vriendelijk. Hij oordeelt niet en is een heel inspirerend persoon, en dat zie je terug in z’n scripts.’
Is jullie samenwerking veranderd na het succes van jullie vorige film? Ben jij een totaal ander mens geworden, of hij misschien?
‘Ik denk dat ik ongeveer dezelfde persoon ben, maar Joachim heeft me beter leren kennen en we hebben gesproken over de verschillende dingen die ik wil doen. Hij heeft mijn personage soort van gevormd door te kijken naar wat ik kan als acteur en wie ik ben als persoon.'
'Maar het zou sowieso anders zijn geweest dan eerst. Bij The Worst Person in the World filmden we dingen als een zomerfeest; Julie rennend door de stad, open en naïef. Ze wist niet wat de consequenties van haar acties zouden zijn. Nora leeft juist met de consequenties van de emotionele zwaarte van de plek waar ze vandaan komt. Dus Sentimental Value heeft een totaal andere sfeer. Als ik het geluk heb dat Joachim en ik opnieuw gaan samenwerken, zal het ook weer anders zijn.’
Zit er iets van Gustav Borg in hem?
'Ik weet het niet, een beetje? Al het goede van Gustav zit in hem, haha. En hij begrijpt Gustav, dat vooral.'
Begrijp jij Nora en is dat überhaupt nodig voor een acteur om iemand te spelen?
‘Als iemand me vraagt om mijn personage te definiëren, vind ik dat heel moeilijk De vraag: begrijp je je personage?, is veel passender. Op de set probeer je bepaalde momenten te vinden om je personage mee op te bouwen. Maar het is onmogelijk om volledig te begrijpen wie diegene is terwijl je het speelt. Zelfs nadat ik de film gezien heb, is het moeilijk om uit te leggen.’
Nora en haar Amerikaanse collega Elle hebben allebei hun eigen manier van werken. Elle doet bijvoorbeeld heel veel research en heeft veel vragen voor Gustav over haar personage. Lijk je qua werkwijze op een van de twee?
‘Ik denk dat ik een mix ben tussen Nora en Elle, omdat ik altijd op zoek ben naar iets om nieuwsgierig naar te zijn. Ik speel graag een rol die bepaalde vragen oproept over mezelf of over andere mensen. Het moet een beetje een mysterie zijn. En ik houd van scripts die persoonlijk zijn voor een regisseur. Dat maakt het interessant. Sinds ik met Joachim werk, voel ik me ook meer op mijn gemak bij emotie. Nora is heel bang emotioneel te worden en de dingen ongemakkelijk te maken. Van Joachim heb ik geleerd dingen te voelen die moeilijk zijn om te voelen.’
‘Joachim is altijd op jacht is naar iets. Hij wil iets zien wat hij niet helemaal begrijpt. Ik herinner me een moment op de set van Worst Person: Joachim kwam achter z’n scherm vandaan en leek in verlegenheid gebracht. Hij zei: o, is dat wat ik heb opgeschreven? Is dat waar deze scène over gaat? Hij was erdoor verrast. Maar daar houdt hij van. Hij wil uitgedaagd worden. Hij schrijft vrouwelijke personages en heeft de input van z'n acteurs nodig om dat volledig te begrijpen. Dus hij staat open voor wat er op zo’n moment, als we iets spelen, van ons komt. Vooraf hebben we veel gesprekken. Allemaal heel open, filosofisch en existentieel. Wat er uiteindelijk op de set gebeurt, is het resultaat daarvan.’
Na het succes van Worst Person ben je ook aan het werk gegaan in Amerika. Hoe was dat?
‘Mijn eerste Amerikaanse project was A Different Man met Sebastian Stan en regisseur Aaron Schimberg. Aaron houdt van de Europese manier van werken, waarin de regisseur sterk in z’n schoenen staat. Hij nam alle beslissingen en probeerde zich niet te laten beïnvloeden door het budget en de financiering en dat alles. Wat ik zo mooi vind aan Europese cinema, is dat de financiering en de richting van een project altijd gebaseerd is op de visie van de regisseur. In Amerika heeft een acteur doorgaans veel meer macht, omdat de aanwezigheid van een grote ster bepaalt hoeveel budget er beschikbaar is. Ik heb ook een Hollywoodstudio-ding gedaan, maar dat was niets voor mij. Ik had het gevoel dat ik geen creatieve ruimte had. Er was niemand echt de baas. Het was een hele andere manier van werken waarin ik me niet comfortabel voelde.’
Je was een soort meubelstuk?
'Ja, een bank die probeerde een stoel te zijn en dan een tafel. Maar nee… het is echt moeilijker in Amerika. Maar ik zou graag nog een keer met Aaron werken, op zijn manier. Ik hou ervan om steeds met dezelfde mensen te werken, omdat je elkaar gaat vertrouwen en elkaar steeds beter begrijpt.’
Sentimental Value gaat voor een deel ook over de filmwereld, over de invloed van Netflix bijvoorbeeld, en de vraag of de film die Gustav aan het maken is ooit in de bioscoop te zien zal zijn. Hoe kijk jij daarnaar? Ga je graag naar de film? Is het einde van de filmwereld in zicht?
‘Dachten ze na de komst van fotografie niet ook dat de schilderkunst zou ophouden te bestaan? En nu zeggen ze dat AI het einde is van film. Ik denk dat mensen altijd altijd iets menselijks willen zien: iets dat gebreken heeft en van binnenuit komt en waaraan je kan zien dat iemand iets probeerde en met vallen en opstaan iets moois maakte. Maar de dingen veranderen en film is ook veranderd. Al denk ik dat het altijd iets belangrijks zal blijven.’
Het gaat vaker over filmliefde in de films van Joachim Trier. Is hij een filmnerd?
‘O ja, echt. Hij leeft voor film en weet er heel veel van. Hij laat me vaak films zien en dan praten we erover. Op de set wil hij dat je begrijpt welke welke referenties hij maakt. We hebben bijvoorbeeld met z’n allen gekeken naar Opening Night, omdat Joachim daarnaar verwijst in onze openingsscène, waarin Nora te bang is om het podium op te gaan. Het was een grote vertoning, echt voor iedereen.’
‘Sowieso was iedereen altijd welkom. Bij alles. Vrienden en familie. Ik denk dat het heel belangrijk was voor Joachim – specifiek ook voor deze film – om zijn gezin er de hele tijd bij te hebben, omdat hij zo lang van huis zou zijn. Het droeg ook bij aan wat we aan het maken waren: een film over familierelaties. Het was belangrijk dat er een gevoel van thuis was.’
