Let the Right One In is een film waarover allerlei studies zijn gedaan en wetenschappelijke artikelen zijn gepubliceerd, en zoals je wellicht wel verwacht, vind ik dat heerlijk. Plus: ergens in mijn achterhoofd associeer ik vampieren met queerness, dus ik ging even op onderzoek uit om te kijken waar die associatie eigenlijk op gebaseerd is. (Het obvious antwoord laten we even links liggen, want wat associeer ik eigenlijk niet met queerness?)
Maar in het woud van artikelen met titels zoals ‘Let the Right One In: Queer Liminality as a Site of Warm-Blooded Resistance’ of zoiets (ik zeg maar wat), raakte ik de weg kwijt. Ik dacht aan de tijd dat ik overwoog om een PhD na te streven, helemaal niet zo lang geleden, en kon me opeens totaal niet meer voorstellen waarom ik dat in godsnaam wilde.
Nosferatu, Dracula, Interview with the Vampire, Buffy: allemaal queer
Toen dacht ik aan mijn andere vroegere toekomstdromen, kijkend naar de besneeuwde Zweedse buitenwijk waarin Let the Right One In zich afspeelt: op mijn zestiende bedacht ik dat ik in Zweden wilde wonen, omdat ik één dag in Malmö had doorgebracht en onder de indruk was van hoe modieus en knap de Zweden waren.
(Ik wilde ook ooit Midden-Oostencorrespondent worden, omdat ik een boek van Joris Luyendijk had gelezen en dacht: dit kan ik beter.)
Een te-kort-door-de-bocht samenvatting van de film: Let the Right One In gaat over de twaalfjarige Oskar, die samen met zijn moeder in dat witte landschap woont en gepest wordt op school. Zijn nieuwe, eveneens twaalfjarige, buurmeisje/jongetje Eli blijkt een vampier te zijn. Voor een meer literaire samenvatting van het verhaal verwijs ik graag naar de prachtige Nederlandse Wikipediapagina, waar iemand echt zijn of haar best op heeft gedaan. Meer hoef je hopelijk niet te weten om deze film te gaan kijken, geloof mij en als je mij niet gelooft, geloof de gepassioneerde Wikipedia-auteur: deze film is fantastisch.
Op de pagina’s die Google Scholar me voorschotelde, hadden queerness en vampiers echt álles met elkaar te maken. Ze waren niet los van elkaar te zien. Nosferatu, Dracula, Interview with the Vampire, Buffy the Vampire Slayer: allemaal queer.
Bram Stoker en Oscar Wilde waren jarenlang goede vrienden; Stoker schreef Dracula net nadat Wilde veroordeeld was wegens sodomie, of om preciezer te zijn, wegens ‘gross indecency’. Richard Primuth schrijft in The Gay & Lesbian Review in een artikel met de onheilspellende titel ‘Vampires Are Us’ over de queerness van Stokers Dracula: ‘Dracula explores Stoker’s fear and anxiety as a closeted homosexual man during Oscar Wilde’s trial. (...) In a time of extreme repression and fear for gay people, using their vampire characters as a metaphor for their own hidden sexuality was an outlet for self-expression.’
Dat Let the Right One In zich leent voor queer interpretaties mag duidelijk zijn
In mijn semi-wetenschappelijke zoektocht kwam ik ook tot de conclusie dat Twilight’s Stephenie Meyer zo ongeveer de enige persoon op aarde is die aan een vampierverhaal een heteronormatieve draai heeft weten te geven. Say what you want over Twilight, maar dat is wel knap.
In Let the Right One In is Eli geen meisje, geen jongen. Misschien is Eli een gecastreerde jongen, dat is niet helemaal duidelijk maar wordt wel – in een fractie van een seconde – gesuggereerd. En wie is er precies homoseksueel in deze film? Oskar? Oskars vader? Dat Let the Right One In zich leent voor queer interpretaties mag duidelijk zijn. Maar hoe precies? Op het Let the Right One In-forum (jazeker, dat is er) worden hier tot op de dag van vandaag theorieën over gedeeld. (Het is een film uit 2008.)
Let the Right One In is een film die nawerkt, het duurt allemaal even, je moet hem laten bezinken, en de deadline voor mijn column komt nu eenmaal eerder dan het moment dat ik mijn gedachten over deze film op coherente wijze kan samenvatten in een concluderende alinea van dit stukje. Gelukkig is er altijd nog het forum. In januari 2029 ben ik er misschien wel uit.
