Boer en regisseur John Chester over eco-documentaire The Biggest Little Farm: ‘We hebben allemaal ons aandeel, maar we hoeven niet perfect te zijn’

De een pakt wat vaker de fiets en laat de biefstukken voortaan liggen, de ander scheidt z'n plastic en/of wordt overnight veganist. Werken aan een beter milieu doet ieder op zijn eigen manier. Filmmaker John Chester en zijn vrouw Molly pakten het wel heel groots aan en ruilden hun huis in Los Angeles in voor tachtig hectaren grond net buiten de stad. Hun doel: samen een nieuwe boerderij bouwen, zónder negatieve impact voor mens, dier en natuur. Vanaf dag één legt John de ontwikkelingen vast met zijn camera en in documentaire The Biggest Little Farm komt hun complete eco-avontuur in vogelvlucht voorbij.

Wanneer de Chesters aankomen bij hun nieuwe thuis, zien ze om zich heen alleen maar kurkdroge aarde en opgedroogde stukken klei. Molly pakt een stuk van de grond en gooit het met al haar kracht weer neer. ‘This is what we are fighting!’ roept ze lachend, wanneer de onvruchtbare aarde niet stuk te krijgen blijkt. Ondanks dat ze 3-0 achter staan, geloven John en Molly dat ze over een tijdje een levendige boerderij zullen runnen.

Jaren later: felgroene velden met verschillende gewassen liggen georganiseerd naast elkaar. We zien tachtig hectaren gevuld met bomen, planten, dieren, insecten en een huis. Alle elementen houden elkaar in evenwicht. Duiken er slakken op die de appelbomen teisteren? Geen zorgen. John en Molly voeren de beestjes aan de eenden. Poepen die eenden alles onder? Top. De uitwerpselen zijn het ideale voer voor hun planten.

In The Biggest Little Farm lijkt het duurzamere leven net een sprookje. In tegenstelling tot veel andere documentaires die in het teken staan van duurzaamheid, is deze film opvallend hoopvol. De term ‘klimaatverandering’ wordt geen enkele keer gebruikt en het enthousiasme van de Chesters lijkt onuitputtelijk. Wanneer ik John Chester spreek tijdens zijn korte bezoek aan Nederland, blijkt dat toch genuanceerder te liggen.

De boer en regisseur wacht me op gehuld in een geruite blouse met bruine werkbroek en een petje met daarop de naam van zijn boerderij: Apricot Lane Farms. Wanneer ik mezelf voorstel, wil Chester zeker weten dat hij mijn naam goed uitspreekt. Hij is nu eenmaal een perfectionist.

Op de boerderij probeert hij al lang niet meer alles perfect te doen, want volledige duurzaamheid is onrealistisch, zegt hij. ‘Bij het verbouwen van avocado’s gaan bij ons bijen en grondeekhoorns dood. Je bent alleen maar bezig met vruchten en toch heb je bloed aan je handen,’ bekent Chester. ‘Ik vind het woord ‘duurzaam’ daarom een beetje tricky. Ik heb het liever over regenerative: herstellend verbouwen.’

Waarom wilden jullie een eigen boerderij beginnen?

‘Mijn vrouw was als chef-kok gespecialiseerd in het bereiden van gerechten waarin alle voedingsstoffen het beste tot hun recht komen. Dankzij haar ging ik me in die natuurlijke producten verdiepen. We waren, en zijn eigenlijk nog steeds, ervan overtuigd dat wanneer de natuur goed wordt behandeld, je de beste resultaten boekt. Langzaamaan ontstond zo de droom om de stad te verlaten en geheel in harmonie met de natuur te leven. Toen we ons huis uitgezet werden, omdat onze hond zorgde voor geluidsoverlast, besloten we de gok te wagen. Het was een beetje een excuus, maar vanaf dat moment hebben we ons helemaal overgegeven aan biodiversiteit. We wilden op onze nieuwe boerderij alles in de juiste balans hebben en zijn daarin compleet doorgeschoten. Uiteindelijk hebben we zo een heel nieuw ecosysteem gecreëerd.’

Wat is het belangrijkste dat u van de natuur heeft geleerd?

‘Dat deze manier van verbouwen de toekomst is. Inmiddels hebben we een groot klantenbestand opgebouwd met mensen die geloven dat onze producten beter zijn voor mens en dier, maar ook stukken beter zijn voor de natuur. Ik kwam er ook snel achter dat verbouwen heel hard werken is. Zonder begrip en vooral geduld kom je nergens. Allerlei problemen komen op je dak en negen van de tien keer weet je bij god niet wat je ermee aan moet. Zoals roofdieren die het gemunt hebben op je kippen, of insecten die al je verse fruit oppeuzelen. Door veel te observeren en uit te proberen kom je vanzelf tot een oplossing. Vaak moet het eerst een paar keer fout gaan voordat je tot de juiste inzichten komt. Toen ik dat eenmaal doorhad ben ik me pas boer gaan noemen.’

Vaak moet het eerst een paar keer fout gaan voordat je tot de juiste inzichten komt

Op welke manier heeft de boerderij uw leven veranderd?

**‘**We hebben er ons hele leven voor opgegeven. Alles dat ik had opgebouwd in de stad kon zo de prullenbak in. Ik maakte al bijna dertig jaar films, had een huis en vrienden. Veel mensen, vooral collega’s, dachten dat ik gek geworden was. Dat maakte het allemaal nog enger. Toen we de knoop hadden doorgehakt en vertrokken, merkte ik dat het contact met sommige kennissen uit de stad meteen voorbij was. Daardoor had ik niets meer om naar terug te gaan. Ik dacht: ik zit al zo diep in dit project, laten we er dan maar met de volle honderd procent voor gaan. Uiteindelijk heb ik geleerd dat je niemand moet laten vertellen wat je moet doen of welke keuzes je moet maken. Ik wilde biodivers leven en dat ben ik gaan doen. Ik ben gaan begrijpen hoe kwetsbaar de natuur is en waar de complexiteit ligt bij verduurzaming.’

Want wat kunnen mensen doen om duurzamer te leven?

‘Verspil geen eten. Bewaar alles wat je niet opeet; gooi het absoluut niet weg. Of eet je bord leeg, haha. Dat is het makkelijkste wat je kunt doen. Daarnaast zou iedereen wat minder vlees moeten eten. Vlees is veel te goedkoop. Omdat bedrijven alleen maar bezig zijn met geld verdienen, wordt vlees op inhumane wijze geproduceerd en dat maakt ons ecosysteem kapot. Dat vind ik echt niet oké. Dat betekent overigens niet dat ik zelf geen vlees eet. Vleesconsumptie hoort bij ons ecosysteem, alleen als we allemaal te veel vlees gaan eten, zoals nu, gaat het mis. Dus vegetariërs, veganisten en vleeseters moeten het samen doen.’ 

‘Als je honderd procent duurzaam wilt zijn, dan kun je beter stoppen met ademen. Of stoppen met sporten, want dat is nog erger, met alle koolstofdioxide die je uitademt. Je kunt jezelf helemaal gek maken. Elkaar met de vinger aanwijzen en hypocriet noemen heeft geen zin. We hebben allemaal ons eigen aandeel, maar we hoeven niet perfect te zijn.’ 

Als je honderd procent duurzaam wilt zijn, dan kun je beter stoppen met ademen

En wat is uw advies als mensen een stapje verder willen gaan en in uw voetstappen willen treden?

‘Ik had meer vrijwilligerswerk op verschillende boerderijen willen doen voordat ik mijn eigen boerderij opzette. Dan had ik van verschillende mensen kunnen leren en eerder kunnen inzien dat fouten maken oké is. Ik heb heel veel energie verloren aan schaamte, na het uitblijven van succes, terwijl falen ook onderdeel is van het leven als boer. Daarnaast kan je van andere boeren zoveel leren. Iedereen heeft zijn eigen methodes en helpt elkaar met nieuwe inzichten. Verder moet je lezen, lezen, lezen en nog eens lezen. En YouTube-video’s kijken.’

‘Een kleinere stap die je kan maken is investeren in eerlijke boerderijen. Het is moeilijk voor eerlijke boerderijen om compleet duurzaam te zijn, maar met het kopen van hun producten, of door compost van je eigen afval aan hen te geven, of er zelf een moestuintje van te maken, geef je ze een steuntje in de rug.’