Regisseur Mikko Mäkelä over Sebastian: ‘Ik wil mensen aan het denken zetten over stigma’s rond sekswerk’

Soms kan je aan mensen aflezen dat ze schrijver zijn, of willen worden. Ze hebben van die hongerige ogen die ontmoetingen en gebeurtenissen bestuderen, esthetiseren en opslaan. Voor hen is alles wat ze observeren een potentieel sprookje, sciencefictionfilm of bestseller. Ook in Sebastian zien we de grote trek in een groot verhaal en ontmoeten we aspirant-schrijver Max (Ruaridh Mollica), die ‘s avonds als sekswerker aan de slag gaat om erover te kunnen schrijven.

Overdag werkt Max voor een literair tijdschrift in Londen, waar hij als freelancer in de redactiekamer strijdt om het beste klusje. Als het tijdschrift de mogelijkheid krijgt om auteur Bret Easton Ellis te spreken, wordt Max aangewezen voor de taak. Max is queer, Bret Easton Ellis is queer, dan is het toch logisch dat hij ‘m spreekt? Een heteroseksuele collega vindt van niet. Iedereen hoort dezelfde kansen te krijgen, ongeacht je achtergrond, zegt hij.

Als we regisseur Mikko Mäkelä vragen naar deze scène, vertelt hij dat dit soort situaties ook voorkomen in zijn eigen (film)wereld. Mäkelä: ‘Het is net als het casten van queer acteurs in queer rollen, wat ik zeker heb geprobeerd te doen voor deze film. Het is belangrijk om rekening te houden met authenticiteit, en ik wil stemmen van minderheden zo zorgvuldig mogelijk portretteren. Als dit soort verhalen worden verteld door heteroseksuele makers, dan voelt er iets niet goed. Storytelling gaat al millennia over het proberen van jezelf in andermans schoenen te kunnen verplaatsen, dus in theorie zou je als niet-queer persoon een queer verhaal kunnen vertellen – of andersom. Maar zelf blijf ik bij queer vertellingen, omdat er voor mij nog niet genoeg authenticiteit is in deze wereld.’

Maar Max zit ook niet te wachten om voor altijd auteurs te moeten interviewen voor een lullig blaadje. Hij wil degene zijn die wordt geïnterviewd, als literaire bekendheid. Op zoek naar inspiratie duikt Max in de wereld van betaalde seks. Hij meldt zich aan voor escort-website DreamyGuys, bedenkt het pseudoniem Sebastian, uploadt hete foto’s en ontmoet (welgestelde) mannen. Iedere klant heeft een nieuw inzicht te bieden aan Max, en ieder klusje is weer anders dan het andere. Soms is het wippen en gaan, soms zijn het orgies met whiskey dicks en snuifjes coke, en soms willen de klanten gewoon een luisterend oor. Sebastian maakt het mee, Max observeert en schrijft.

Het was belangrijk om sekswerk zonder oordeel te benaderen, zowel de cliënten als voor de sekswerker zelf

Max/Sebastian ontpopt zich tot een literaire sekswerker. Hij schrijft een soort academisch essay over de queer gemeenschap, verprutste lichaamsbeelden en de taboes rondom seks. Het veldonderzoek heeft een zware impact op Max: de drugs, drank en seks maken van hem een ander persoon. Nadat hij de veel oudere klant Nicholas (Jonathan Hyde) ontmoet, lijken zijn zorgen eventjes vervlogen. Tot hij aan tafel zit met zijn uitgever, die de verhouding van Sebastian met deze oudere, zachte man een veel te brave en saaie verhaallijn vindt. Het is alsof Max feedback krijgt op zijn eigen leven, en hij zakt steeds dieper in een identiteitscrisis.

We videobellen met de Finse regisseur Mikko Mäkelä over Sebastian, die vertelt dat hij na zijn afstuderen naar Londen verhuisde, waar een wereld voor hem openging. Mäkelä: ‘Toen ik net in Londen kwam wonen, ontdekte ik hoe turbulent de queer scene hier is. Sekswerk is heel normaal aan het worden, vooral via apps. Ik had geen idee dat zoveel jonge queer mannen betrokken zijn bij verschillende vormen van sekswerk. Juist daarom wilde ik een karakterstudie maken over iemand die sekswerk verkent in deze nieuwe wereld. Niet een stereotiep afgebeelde sekswerker, waarbij het sekswerk een laatste redmiddel is, maar juist benaderend vanuit een nieuw en modern perspectief.’

‘Daarnaast wil ik als kunstenaar reflecteren op het maken van kunst en creativiteit. Door de verkenning van sekswerk te combineren met een verkenning van storytelling, probeer ik een antwoord te vinden op de vraag hoe we fictie creëren. Voor Max, die aan autofictie werkt en dus uit zijn eigen leven put, vervagen de grenzen. Leef je voor je eigen leven of voor een verhaal? Is er überhaupt een verschil? Kan je het überhaupt los van elkaar zien? Ik denk dat dit soort vragen vaak spelen in de hoofden van makers die met materiaal uit hun eigen leven werken.’

‘Het was belangrijk voor mij om sekswerk zonder oordeel te benaderen, zowel de cliënten als voor de sekswerker zelf. Ik denk dat mijn cinema een humanistische cinema is. Ik heb lak aan het labelen van mijn personages. Ik denk niet in termen van protagonist en antagonist: ik wil gewoon complexe personages, zoals Max/Sebastian.’

In mijn eigen bubbel ken ik veel mensen die sekswerk doen, zij hebben mij verteld over hun wereld

‘Ik dacht na over de verschillende redenen waarom mensen een sekswerker zouden inhuren – zoals eenzaamheid of isolatie. Voor sommigen is het gewoon lust. Maar er is een scala aan redenen en ik vind dat dit soort eenzame en geïsoleerde klanten in films onderbelicht blijven. Daarom wilde ik dat thema juist dieper verkennen.’

‘Sebastian moest waarheidsgetrouw en authentiek zijn. In mijn eigen bubbel ken ik veel mensen die sekswerk doen, zij hebben mij verteld over hun wereld. Daarnaast heb ik de escort-websites goed bestudeerd. Door te kijken naar hoe escorts zich presenteren en wat voor recensies klanten achterlaten, kan je een beetje in hun hoofden kruipen.’ 

‘Ik wilde onderzoeken waarom iemand geen sekswerk zou mogen doen uit plezier. Veel mensen doen het namelijk omdat ze het leuk vinden. Het past bij iemands levensstijl en het geld is dan een mooie bonus. Bij Sebastian wilde ik niet dat het om geld zou draaien. Het was meer dan dat. Ik wilde dat Max’ reis ging over ontdekken: het ontdekken van zijn verlangens en zijn groeiende aantrekkingskracht tot sekswerk.’

‘Sebastians klanten zijn ouder. Van tevoren had ik niet verwacht dat dit een ding zou zijn, maar veel kijkers beginnen erover. Dat verschil in leeftijd tussen sekswerker en klant vind ik voora interessant omdat leeftijdsdiscriminatie altijd onderdeel zal zijn van de homogemeenschap. Mijn ervaring is dat veel jonge homoseksuele mannen vinden dat oudere mannen hen weinig te bieden hebben. Dit idee wilde ik uitdagen door Max/Sebastian te verrassen met een ontmoeting met een ouder iemand die hem veel kan geven en met wie hij een speciale band krijgt. Zonder seks.’

Er zit veel van mij in Max/Sebastian, in de zin dat ik ook een twintiger ben geweest die mijn stem probeerde te vinden

‘Sebastian is een seksuele film, dus ik heb met mijn acteurs goeie gesprekken gevoerd om duidelijk te maken wat voor film ik wilde maken. Het moest seks-positief zijn. Iedereen zat daardoor op dezelfde golflengte, en de acteurs wisten waar ze ‘ja’ tegen zeiden. We hebben ook gewerkt met een intimiteitscoördinator. Er was dus altijd iemand op de set die op een fijne manier bepaalde methodes en technieken gebruikte waardoor alle acteurs zich vertrouwd konden voelen. Dat stelde mij in staat om me meer te richten op het regisseren en de visuele aanpak, in plaats van me zorgen te hoeven maken over intimiteit en consent op de werkvloer.’

‘Dit is de eerste grote rol van Ruaridh Mollica, die Max/Sebastian speelt. Ik wilde een acteur vinden die nog niet veel had gedaan, zodat het publiek hem zelf kon ontdekken. Hij heeft een heel subtiel expressief gezicht, waardoor het fantastisch was om hem te regisseren. Ik heb ervan genoten om die momenten te creëren, waarin je kleine emoties van zijn gezicht kan aflezen.’

‘Er zit veel van mij in Max/Sebastian, in de zin dat ik ook een twintiger ben geweest die mijn stem probeerde te vinden. Ik woonde in Oost-Londen, ging naar dezelfde clubs, liep door dezelfde straten. Net als Max/Sebastian kwam ik van buiten de stad. Nadat ik veel uit mijn eigen leven in dit personage heb gestopt, moest ik hem loslaten, zodat Max zijn eigen reis kon volgen.’

Uiteindelijk zie ik Sebastian vooral als een coming-of-age-film

‘Ik wil mensen aan het denken zetten over stigma’s rond sekswerk. Een van de leidende vragen voor de film was waarom we blijkbaar niet kunnen accepteren dat iemand tegelijkertijd een sekswerker en een romanschrijver of journalist is.’

‘Uit gesprekken met het publiek en de feedback die ik heb ontvangen, lijkt het erop dat veel queer schrijvers zich met deze film verbonden voelen. Uiteindelijk zie ik Sebastian vooral als een coming-of-age-film. Veel mensen die zichzelf aan het ontdekken zijn, hun leven proberen op te bouwen in een grote stad zullen zich – hopelijk – met Max/Sebastian kunnen identificeren. Max/Sebastian is iemand in tweestrijd, gespleten in zijn leven – hij is zowel deelnemer en als observator. Dus hij heeft ook een dubbele visie op dingen, een dubbel bestaan: dat je altijd zowel jezelf bent, maar ook van buitenaf meekijkt. Dat is misschien wel de kern van de film.’