Onze website heeft een nieuw jasje! Lees hier meer over de veranderingen.

Aybala in actie

Ik snapte niets van Thierry Baudet, tot een grijze dirigent en zijn heilige missie me hielpen om hem te begrijpen

De Cineville redactie

Thierry Baudet is zo vol van klassieke muziek dat hij zijn piano wil meenemen naar zijn nieuwe werkkamer in de Tweede Kamer. Aybala vond hem maar raar kletsen, totdat ze De Matthäus missie van Reinbert de Leeuw zag.

Toen ik Thierry Baudet de piano hoorde bespelen in een VPRO-programma, waarin hij geconcentreerd demonstreert hoe '..dan de verzoening' komt, raakte ik in de war. Ik hoorde namelijk de verzoening niet, vast omdat ik weinig snap van klassieke muziek, maar ik was ook verbaasd over zijn woordkeuze. Ik heb er lang over nagedacht en ik begreep pas wat hij bedoelde na het zien van De Matthäus missie van Reinbert de Leeuw.

Als hij vertelt over de rijkdom van Bachs compositie, worden zijn ogen groter

Ik nam de Leeuw, componist en dirigent, in me op. Hij heeft lange, witte wenkbrauwharen, lange vingers. Een expressief gezicht. Als hij vertelt over de rijkdom van Bachs bekende compositie, over de allereerste uitvoering ervan in de Nieuwe Kerk, dan worden zijn ogen groter, dan opent hij zijn handen met de palmen naar boven. Als hij zijn orkest aanwijzingen geeft, dan sluit hij juist zijn ogen, neuriet hij mee, beweegt hij zijn handen op de melodie van de muziek. Hij gaat er in op. Ik zag daar een rolmodel voor me.

De Leeuw is ontzettend gedreven. Blij dat hij de Matthäus Passion mag doen, en er ook zo bescheiden over. Als hem gevraagd wordt waarom hij de uitvoering per se op die manier wil doen, zegt hij 'gewoon zeker te weten dat Bach het zo had gewild'. Hij weet wanneer hij trouw aan traditie moet zijn en wanneer eigentijds. Hij is zuinig met complimenten, maar oprecht als hij ze geeft. Hij denkt veel na over zijn daden, maar aarzelt niet lang om de daden te verrichten. Hij is emotie en ratio tegelijk. Net als zijn ambacht, de klassieke muziek.

Bij elke noot moet hij zich afgevraagd hebben: hoe sleep ik mensen mee?

Klassieke muziek is zo uitzonderlijk technisch. Wanneer voel je dan dat het goed zit? De complexiteit ervan moet betekenen dat er over elke beslissing heel diep is nagedacht. In het geval van de Matthäus Passion wilde Bach het lijdens- en stervensverhaal van Jezus tot leven brengen. Dan moet hij zich bij elke noot dus afgevraagd hebben: welke noot en welke toon draagt dit woord het beste? Hoe sleep ik mensen mee in dit verhaal der verhalen? Hoe eer ik Jezus met een geesteloze piano?

Die geestdrift, die grootse gedachtes, die een mens tot waanzin kunnen drijven, die wisten Bach en De Leeuw in een vorm te gieten. Zij wisten er rationeel en systematisch naar te kijken, emoties zo goed te kanaliseren dat er een meesterwerk en een perfecte uitvoering uit voort kon komen. En dáárom zit er, zoals Baudet het zegt, 'een leven van reflectie' in klassieke muziek, dat ik eindelijk hoor, dat ik eindelijk begrijp. Baudet, bedankt. Je mag van mij je piano meenemen naar de Tweede Kamer.

De Cineville redactie

Gerelateerde films

De Matthäus missie van Reinbert de Leeuw

Een portret van pianist, componist en dirigent Reinbert de Leeuw, die zich als een bezetene stort op de Matthäus Passion.