Alle liefde voor de nieuwe generatie activisten in The Hate U Give

In een van de eerste scenes van The Hate U Give vertelt de vader van hoofdpersoon Starr (Amandla Stenberg) aan haar en haar twee broertjes wat ze moeten doen als ze in hun auto worden aangehouden door de politie. Handen op het dashboard, zegt hij. De kinderen leggen hun handen plat op de keukentafel. Zo dus. En hou ze daar, zegt hij, want de politie moet ze te allen tijde kunnen zien. Daarna moeten ze het manifest van de Black Panthers uit hun hoofd leren.

The Hate U Give is het eerste deel van het acroniem THUG LIFE, het levensmotto van Tupac Shakur dat staat voor The Hate U Give Little Infants Fucks Everybody, een les in de deprimerende vicieuze cirkel van een racistische samenleving. Want als er één ding duidelijk wordt in The Hate U Give is het dat wel: dat de maatschappij waarin Starr leeft doordrongen is van racisme. Soms neemt die de vorm aan van ondubbelzinnige discriminatie, maar soms ook van subtielere achterstelling. Starr zit op een witte privéschool: waar haar klasgenoten continu uitspraken doen zoals ‘it’s lit’, en ‘yas queen’, weet Starr dat ze maar beter zo correct mogelijk Engels moet spreken. ‘Slang makes them cool; it makes me hood,’ zegt ze.

Starr schippert tussen haar zwarte wijk en haar witte school (waar er met sceptische blikken naar haar en haar witte vriendje wordt gekeken). Als ze na een feestje in de buurt samen met een jeugdvriend, Khalil, ’s avonds in een auto stapt en aangehouden wordt door een politieagent, neemt de waarschuwing van Starrs vader een dreigende vorm aan. Politieagent nummer 115 beveelt haar niet te filmen en commandeert Khalil uit de auto te stappen. Als hij een haarborstel vanaf de achterbank pakt, schiet 115. Khalil overlijdt op straat terwijl Starr met handboeien om toe moet kijken. En dan is de film nog maar net begonnen.

Starr moet bepalen of ze wil getuigen in de rechtszaal. Er zijn genoeg redenen om het niet te doen: het komt uitgebreid op het nieuws en er staan mensen met #bluelivesmatter-bordjes (met ‘blue’ als verwijzing naar politieagenten) buiten de rechtszaal die doen alsof het Khalils eigen schuld was, terwijl Richard Brody het mooi verwoordt in The New Yorker: het was eigenlijk ‘a case of a white cop catching Khalil “driving while black”’. Daarnaast weerhoudt de drugsgang in haar buurt haar ervan om haar verklaring af te leggen in de rechtbank, omdat ze bang zijn dat hun criminele activiteiten aan het licht komen. Oftewel: haar vriend is dood, maar een rustige verwerking wordt Starr niet gegund.

Starrs vriendinnen protesteren met #blacklivesmatter-spandoeken, maar voornamelijk omdat ze dan hun wiskunde-proefwerk niet hoeven te maken

Starr wordt stukje bij beetje activistischer, ook al biedt haar omgeving haar weinig steun. Haar moeder maakt zich vooral zorgen en haar witte vriendinnen vinden haar foto’s van Sandra Bland, Eric Garner en Emmett Till op tumblr wel íetwat overdreven (spoiler alert: die vriendschap is gelukkig snel over). Diezelfde vriendinnen protesteren wel met #blacklivesmatter-spandoeken, maar voornamelijk omdat het onder schooltijd is en ze dan hun wiskunde-proefwerk niet hoeven te maken.

The Hate U Give laat zien hoe stressvol het leven is als zwarte Amerikaan: alertheid is geboden, en in een maatschappij waarin zwart en wit nog steeds zo gescheiden leven, staan de ervaringen van zwarte en witte mensen letterlijk en figuurlijk mijlenver van elkaar af. Amandla Stenberg – zelf ook actief voorstander van LGBTQ-rechten en racial equality – maakt van Starr een overtuigende jonge #blacklivesmatter-activist. Het boek, geschreven door Angie Thomas, was een enorme bestseller, ook al werd het op scholen in Texas verbannen door de (oh ironie) ‘racially insensitive language*’*. Gelukkig werd het desondanks veelgelezen en in Nederland verkozen tot Beste Boek voor Jongeren 2018. Dat stemt toch wat hoopvoller. De verfilming van The Hate U Give is net zo overtuigend. Als dit de volgende generatie is, komt het hopelijk wel goed.