Ze overleefde de Holocaust, werd sekstherapeut, was ooit scherpschutter en is ook een lief omaatje: Dr. Ruth laat zien dat ‘normaal’ niet bestaat

Dr. Ruth K. Westheimer noemt haar inmiddels overleden echtgenoot consequent Fred Westheimer, inclusief achternaam, en is wat mij betreft alleen daarom al een bron van inspiratie. In documentaire Ask Dr. Ruth blijkt de rest van haar leven net zo bijzonder.

De joodse Westheimer wordt in 1928 geboren in Duitsland als Karola Siegel en overleeft de Holocaust omdat ze door haar ouders op een kindertransport naar een Zwitsers weeshuis wordt gezet. Haar vader en moeder overleven de oorlog niet, en pas tijdens de opnames van deze documentaire komt ze erachter wat er met hen is gebeurd. Als zeventienjarige vertrekt Westheimer per schip naar Palestina: daar verandert ze haar voornaam in Ruth (Karola wordt ‘te Duits’ gevonden door haar medebewoners in de kibboets) en wordt ze actief als scherpschutter in het Israëlische leger. Van haar vroege jeugd bestaan geen archiefbeelden, dus de documentairemakers gebruiken scènes in animatievorm.

Dr. Ruth legt aan haar bellers uit dat je niet blind wordt van masturbatie

Na haar emigratie naar de Verenigde Staten besluit ze psychologie te gaan studeren - en wat een opvallende studiekeuze lijkt, wordt door de makers van de documentaire in een begrijpelijke context geplaatst: ze kiest voor seks als specialiteit omdat ze, door het verlies van haar ouders op tienjarige leeftijd, het grote belang van intimiteit erkent.

In een preuts land als Amerika werkt de openheid van Dr. Ruth bevrijdend. Na het succes van haar New Yorkse radioprogramma krijgt ze al snel ook haar eigen televisieprogramma waarin ze mensen advies geeft op het gebied van seks. Ze legt aan haar bellers uit dat je niet blind wordt van masturbatie en dat size doesn’t matter. Inmiddels welbekend, gelukkig. Maar ze moet ook fundamentelere problemen aankaarten: stugge stereotyperingen over vrouwen en mannen en seks - en die zijn er genoeg. Na haar studie en na een carrière bij Planned Parenthood groeit Ruth Westheimer in de jaren tachtig uit tot Amerika’s bekendste sekstherapeut. Dr. Ruth (men kan haar achternaam niet uitspreken, vandaar deze afkorting) is de eerste persoon die het woord ‘clitoris’ op televisie zei, en ik kan me voorstellen dat het vrouwelijke deel van de Amerikaanse bevolking haar daar eeuwig dankbaar voor zal zijn.

De belangrijkste raad blijft: There is no such thing as normal

Dr. Ruth zet alles recht wat Sigmund Freud bij het verkeerde eind had, en dat is nogal wat. Ze legt bijvoorbeeld kalm uit dat er geen verschil is tussen een vaginaal en clitoraal orgasme (Freud schreef een paar decennia daarvoor dat een vrouw onvolwassen is als zij geen ‘vaginaal orgasme’ kan krijgen). Dr. Ruth vertelt, met haar Hebreeuws-Duitse accent, dat dit onzin is: ‘Sigmund Freud just didn’t know.’ Ze strijdt in de jaren tachtig ook voor een goede behandeling om aids tegen te gaan en is uitgesproken voorstander voor het behoud van het recht op abortus. Het is nogal een taak, die ze op zich neemt, maar ze doet het met eindeloos veel enthousiasme.

In Ask Dr. Ruth volgen we Westheimer op de voet, en zien we hoe ze haar negentigste verjaardag viert: ze heeft nog steeds een overschot aan energie – ze schrijft drie boeken per jaar – en geeft nog steeds tips. Gevraagd (aan fans die haar op straat aanklampen) én ongevraagd (aan de middelbare schoolklas van haar kleinkind). Haar belangrijkste raad blijft ook anno 2019 – nu veel strijd gelukkig al gestreden is – een waardevol en tijdloos advies: There is no such thing as normal.