Waarom je geen influencer mee moet nemen naar A Quiet Place

Omdat ik de film voor deze rubriek voor de premièredag moet zien, mocht ik een speciale voorvertoning van A Quiet Place voor influencers bijwonen in Pathé Arena. In mijn langlopende onderzoek naar het stilste soort filmpubliek, bungelt deze groep sindsdien onderaan. Als er één film is waar je stil moet zijn, is het A Quiet Place; het gezin Abbott moet in de film zien te overleven in een woestenij waar wezens heersen die alles opvreten dat ook maar een beetje piept of kraakt.

 En dan moet Moeder Evelyn (Emily Blunt) nog in stilte zien te bevallen van een baby ook. Terwijl de weeën zich aandienen en de allesverslindende monsters naderen, probeert ze de geboorte met alle kracht in haar lijf tegen te houden – de influencers moesten zich hier toch mee kunnen identificeren, gezien de moeite die het sommige van hen kostte om 90 minuten lang berichtjes en posts te onderdrukken. 

De slechte jump scare is een beetje de schwalbe van de horror: je doet dramatisch, maar er is niks

Goed, ik stop met zeuren, we hadden gewoon last van het stilte-coupé-effect: in relatieve stilte is één geluid vele malen ondraaglijker dan te midden van andere geluiden. De stiltes in A Quiet Place zijn uitgesponnen en loeispannend; John Krasinski (regisseur, man van Blunt en in de film te zien als vader Lee) brengt regelmatig tikkende tijdbommetjes in beeld: een spijker die uit de traptree steekt, een eierwekker die loopt. Je weet dat de goddelijke, verlossende schrik eraan komt.

Het verraste me dan ook dat een aantal recensies vielen over het gebruik van jump scares in de film, 'the oldest pitfall of horror': het plotse verschijnen van iets engs, een haai, een clown, een influencer, met tegelijk een geluid, pats boem!, een hoge, ijle viool of een ijselijke gil. Kijker in de gordijnen, klaar. Zoals wijndrinkers het over terroir hebben en voetbalmensen over schwalbes, is het zaak om als horrorfan af en toe te zeggen: ‘leuke film, iets te veel jump scares.’ De slechte jump scare is dan ook een beetje de schwalbe van de horror: je doet dramatisch, maar er is niks.

Onlangs bekeek ik op een filmavondje met wat vrienden de Scream-serie nog eens, en ik begrijp de bezwaren. Waarom zou Deputy Dewey in vredesnaam bij wijze van grap voor de deur van Sidney verschijnen met het masker van de killer op, in deze precaire tijd waarin ze wordt belaagd door een seriemoordenaar? Lul! Ook het 'herrezen lijk' van Billy kwam voorbij: een dooie veert altijd nog een laatste keer op. De slechte jump scare is de afgelopen decennia symbool geworden voor het soort horrorfilm dat een BBC-filmcriticus cattle prod cinema doopte; films waarbij je als vee met een stroomstok tot schrik wordt gedwongen. Er is zelfs een website waarop wordt geteld hoeveel er in elke horrorflick zitten, met grafieken die laten zien hoe slecht het met het horrorgenre gaat (want veel jump scares).

De stilte stelt de vraag: kun je leven zonder luid te zijn?

En ja, op Where’s the Jump scoort A Quiet Place hoog. Maar het is geen stroomstok-effect. De stilte is het streven van de Abbotts, en toch is er geluid, ondanks alles: dat komt voort uit menselijke behoefte. Een olielamp die omvalt als de kinderen een spelletje muisstil Monopoly proberen te spelen; barenspijn die eruit moet; een baby die krijst om zijn moeder. De stilte stelt steeds de vraag: kun je leven zonder luid te zijn? Met elke keer dat die stilte wordt doorbroken, hoor je hoe kostbaar kabaal is. Voel je hoe weldadig het is te kunnen krijsen, geeuwen, niezen, gillen, grommen als een beest. En wat een onmenselijke opdracht het is om echt, echt stil te moeten zijn. Vraag maar aan de influencers.