Stel je voor: je raakt bevriend met een filmmaker, vertelt jouw levensverhaal, hij luistert en zegt dan: ik wil hier een film over maken waarin jij de baas bent over je eigen verleden. Precies zo kwam docufictie Call Me Agnes tot stand. Op het Nederlands Film Festival spreken we maker Daniel Donato en hoofdpersoon/actrice Agnes Geneva, die er op de dag dat de film in première gaat allebei op hun mooist uitzien: glitterpakjes, hoge hakken, mooie nagellak en in de visagie. Al was het even wachten op Agnes, want natuurlijk is de grote ster fashionably late.
In Call Me Agnes volgen we het deels fictieve, deels echte verhaal van trans vrouw Agnes. Ze speelt badminton met haar queer vrienden, werkt in een Indonesisch afhaalrestaurant en flirt af en toe met een knappe bezorger. Haar leven is mooi, vrij en fabuleus. Toch mist ze haar familie, die nog in Indonesië woont en waar ze geen contact meer mee heeft. Als haar broer Indra plots voor de deur staat, bevriest ze. ‘Ik zoek mijn oudere broer, hij woont hier’, zegt Indra. Dit is waar Agnes altijd al van droomde, een reünie met haar lieve jongere broer. In werkelijkheid kwam het er nooit van, maar in Call Me Agnes gebeurt het toch. We zien hoe Agnes het niet over haar hart krijgt om te vertellen wie ze is – geen broer, maar een zus – en doet zich voor als iemand anders.
Agnes doet alsof ze het huisgenootje is van Indra’s broer; Indra kan hier blijven tot ‘ie terug is. Ze wijst hem naar de kamer van de grote broer, zij slaapt in de kamer ernaast (die eigenlijk een kledingkast vol mooie jurken is). Samen bezoeken Indra en Agnes het strand, eten ze Indonesische cuisine met Agnes’ beste vriendin en drag mother Rini en kijken ze tv tot ze in slaap vallen. Het zijn mooie dagen, maar boven alles hangt dat ene grote geheim.
In Call Me Agnes krijgt Agnes een tweede kans om een pijnlijke herinnering te herleven, maar dit keer heeft ze de touwtjes helemaal zelf in handen. Het verloopt niet altijd soepel, maar het vangnet dat ze heeft – in de fictieve en echte wereld – is groot. Op het Nederlands Film Festival zitten we samen met regisseur Daniel en actrice Agnes in de zon, en vragen we het duo om een aantal scènes – opnieuw – te herbeleven.
Scène 1: Badmintonnen met je queer vrienden
Agnes: ‘Ik was heel eenzaam toen ik net in Nederland kwam wonen – ik kende niemand en had geen vrienden. Maar hoe kan je overleven in een land ver weg van thuis, zonder iemand te kennen? Ik begon te zoeken naar activiteiten en kwam toen een queer badmintonvereniging in Rotterdam tegen. Daar ontmoette ik mijn nieuwe beste vrienden. Sommige van hen zijn ook Indonesisch en wonen hier al langer. Het badmintonnen en de vrienden hebben mij in Nederland gehouden. Door hen voel ik me hier thuis.’
Daniel: ‘Dit is de eerste scène in de film en ik wilde dat de juiste toon werd gezet: Agnes heeft een goed leven. Als je het hebt over trans representatie in media, zie je veel personages die een moeilijk leven leiden. Dat wilde ik hier niet. Agnes is een gelukkig persoon en ze geniet van haar leven. Deze plek is veilig voor haar, ze kan hier praten over het leven, zich openstellen over haar familie. Iedereen luistert en deelt.’
Scène 2: Een Indonesisch afhaalrestaurant in de woonkamer
Agnes: ‘Ik ken mijn drag mother Rini omdat we samen performances deden. Ze is ook een beetje mijn ‘oma’. Jaren later vroeg ze of ik het een leuk idee vond om samen te werken in een Indonesische keuken. Ik had helemaal geen ervaring, maar deed het toch. Daarom wilden we dit ook in de film terug laten komen, als is het op een iets andere manier.’
Daniel: ‘We hebben deze keuken gerecreëerd voor de film. Het moest vooral authentiek voelen. Een keuken is een geweldige ruimte voor een film, omdat er vaak diepe gesprekken worden gevoerd.’
Scène 3: De komst van het vervreemde broertje
Agnes: ‘Ik was nerveus tijdens het filmen. Je moet je eerst voorstellen alsof het echt is: alsof hij mijn échte broertje is. Ik probeerde uit te zoeken hoe ik zou reageren en voelde een soort opluchting. Je hebt geen tijd om na te denken, maar je moet wel een keuze maken. Ik denk dat deze situatie – een familielid onder ogen zien – niet alleen mijn verhaal is, maar ook van andere trans mensen.’
Daniel: ‘Ik schreef deze scène met het idee dat Agnes zou zeggen: ‘Ik wou dat mijn broertje nú hier was’, en poef, daar is ‘ie. We wilden ook een soort conflict creëren, en dat werd dat Agnes niet zou zeggen wie ze echt is. Agnes is gedurende de hele film haarzelf, maar soms speelt ze ook andere versies van wie ze normaal zou zijn. Dat is nodig in een fictief verhaal, omdat dit een spel is en ik speel met de personages.’
Scène 4: Dichterbij elkaar komen gaat makkelijker door de maag
Agnes: ‘Als we samen eten, dan voelt het alsof we samen herinneringen ophalen. Mijn herinneringen aan mijn moeder bestaan veel uit samen koken en samen eten. Ik weet nog goed hoe we in de keuken stonden en Agar-Agar maakten en dat ik het meenam naar school en klasgenootjes vroegen of ik de volgende keer meer mee kon maken. Toen besloten we om het te verkopen, om een beetje geld te verdienen. Eten is zo belangrijk in Indonesië. Iedereen zegt ook altijd makan, makan. Dat betekent ‘kom, we gaan lekker eten.’’
Daniel: ‘Ik heb veel Nederlandse vrienden waar ik Braziliaans voor kook, omdat het mij aan thuis laat denken en omdat ik zo mijn waardering voor hen laat zien. Koken is hoe ik verbind met mensen. Rini heeft ook altijd bakjes met eten mee. Ze neemt vaak eten mee naar Lellebel [een queer kroeg in Amsterdam, red.] om uit te delen. Dat is hoe zij haar liefde toont.’
Scène 5: Zingen, dansen, mijmeren, performen en vertellen
Agnes: ‘Het eerste musicallied helpt de kijker te begrijpen wat mij is overkomen en wat mijn geschiedenis is. Het tweede liedje gaat over de relaties die ik heb met de mensen om mij heen, met bijvoorbeeld Rini. Allebei de liedjes hebben dezelfde boodschap: liefde is voor iedereen.’
Daniel: ‘Het is belangrijk dat de kijker meer weet over Agnes’ achtergrond. In een gewone documentaire zou je een interview laten zien, maar ik vond dat het veel beter zou werken als we Agnes’ verhaal zouden performen op haar manier.’
---
Openingsfoto: Manu Amaia Rikken
