Ik ben een laatkomer, dus meestal zie ik geen bioscoopreclame. Maar voor I, Tonya was ik vroeg, en nu weet ik allemaal dingen die ik eerder nog niet wist.
Zo weet ik nu dat zowel GroenLinks als D66 in de Filmhallen adverteert en dat ze allebei graag willen dat ik op hun partij stem. D66 omdat ze D66 zijn, GroenLinks omdat ik Amsterdam ben. Dat wist ik nog niet.
Ook weet ik nu dat Oostenrijk graag wil dat ik mijn vakantie vier in Zillertal. Dat zeiden ze namelijk tegen me in een reclamespotje dat gek genoeg was ingesproken door een kind. Verder was er nog een reclame die begon met een man in een cabrio op een bergweg, en een vrouw in een badpak aan de rand van een zwembad van een dure villa aan de Côte d’Azur. Pas op het einde kwam ik erachter dat het een reclame voor zonwering was. Ik was de enige in de zaal die daar om moest lachen, iets harder dan nodig was, maar misschien kwamen de andere mensen in de filmzaal wel vaker op tijd.
Maar bij I, Tonya leerde ik het belangrijkste dat ik eerder nog niet wist, namelijk dat kunstschaatsen te gek is.
Ik kende het verhaal van Tonya Harding een beetje. Ik wist dat zij de kunstschaatser is die ervan verdacht werd medeplichtig te zijn aan het breken van de knieschijf van haar belangrijkste concurrent in aanloop naar de Olympische Spelen. Daarom stond ze in mijn hoofd opgeslagen ergens bovenaan een lijst van de meest onsportieve mensen ooit. Ik had denk ik best een triviantvraag waar zij het antwoord op is juist kunnen beantwoorden, maar dat was het wel zo’n beetje.
Tonya Harding stond in mijn hoofd bovenaan een lijst met de meest onsportieve mensen ooit
Ik wist bijvoorbeeld niets over haar geschiedenis met huiselijk geweld, over de armoede waarin ze opgroeide, of over de gevolgen van klassenverschillen in de wereld van het kunstschaatsen. Dat zag ik allemaal pas in de film. Het maakt haar verhaal, en daarmee de film, een stuk interessanter. De impliciete vraag is of je ergens misschien toch een beetje kunt begrijpen hoe het zo heeft kunnen lopen. De film dringt de kijker geen antwoord op, ik denk dat het ook lastig te geven is. Hoe luchtig de toon van de film ook blijft, het is een schrijnend geheel.
Waarvoor ik in ieder geval begrip heb gekregen is Tonya’s liefde voor kunstschaatsen. De muziek, de gezichtsuitdrukkingen, de spanning in aanloop naar iedere sprong, het wordt allemaal schitterend in beeld gebracht. Ik wist niet dat kunstschaatsen zó vet is om naar te kijken. Tijdens de film is het nog Margot Robbie die haar speelt, maar tijdens de aftiteling zie je de originele beelden. En ook dan zie je dat het misschien wel de enige plek is waar ze kan ontsnappen aan de oordelen van de buitenwereld, waarin het alleen draait om haarzelf. Als een pirouette.
Of nou ja, in ieder geval zo lang de kür duurt dan. Want kunstschaatsen is toch een jurysport. Dat zou je bijna vergeten.
