In bioscoopzalen zoek ik meestal naar een stoel waarin het lampje van de nooduitgang niet zo hinderlijk in mijn ooghoeken schijnt. Ik wil niet denken aan de uitgang, het liefst denk ik alleen aan de film. Ik geloof dat een film mij tot de laatste seconde iets kan laten zien dat de moeite waard is. Pas als de film is afgelopen mag ik weer naar buiten.
In mijn leven heb ik pas één keer voortijdig een filmzaal verlaten. Ik had toen net een Cinevillepas en ging met twee vrienden die ook een pas hadden iedere dinsdag naar de sneak preview in Kriterion in Amsterdam. Omdat het niveau van de films nogal varieerde dronken we vaak van te voren een paar biertjes aan de bar, maar dat hielp in de praktijk eigenlijk alleen bij matige actiefilms en flauwe komedies. In alle andere gevallen werkte het juist averechts, bijvoorbeeld toen we bij een trage Italiaanse film over euthanasie terechtkwamen.
Ik hoorde mijn vrienden diep zuchten en onderuitgezakt woelen in hun stoelen. Ze zochten contact met elkaar en besloten na amper een half uur al de bioscoopzaal te verlaten en weer aan de bar te gaan zitten. Natuurlijk ging ik mee, waarschijnlijk had de film ons geen leuke avond bezorgd, maar ik wist ook dat ik zo nooit zou weten of de film niet toch stiekem de moeite waard was. Waarschijnlijk besloot ik al tijdens het naar buiten lopen dat het de laatste keer was dat ik dat zou doen.
Ik geloof dat een film mij tot de laatste seconde iets kan laten zien dat de moeite waard is
Ik dacht terug aan dat moment toen ik bij Happy End zat, de nieuwe film van Michael Haneke. Ik dacht aan hoe ik sinds die sneak preview nooit meer voortijdig een bioscoopzaal heb verlaten en hoe ik mezelf met die gewoonte compleet opsluit. Ik mag gewoon weggaan als ik wil, er is niemand die me tegen zal houden. Nu gaf Happy End niet per se redenen om weg te gaan, maar er was ook niets wat me binnen hield. Als ik het niet mis heb zijn trage scènes met lange stiltes een beetje Hanekes ding. Happy End zat er in ieder geval vol mee.
Tijdens die lange stiltes heb ik mezelf een paar keer horen zuchten. Ik heb een beetje liggen woelen in mijn stoel. In één scène filmt de camera minutenlang een bouwput met een paar gravende graafmachines erin. Het wordt gefilmd vanuit een hoge flat, op de achtergrond klinkt een nieuwsbulletin op de radio. Alledaagse beelden en geluiden, ik voelde mijn aandacht verslappen. Op een gegeven moment stortte een betonnen muur van de bouwput in en ik had niet eens door dat het gebeurde.
Toen ik door had dat ik dat niet had doorgehad, was ik opeens weer alert. Misschien ligt het wel aan mij, dacht ik. Misschien is deze film niet saai, maar zit ik gewoon niet op te letten. En misschien gaat deze film júist dáárover. Dat vond ik een leuke gedachte. Gelukkig waren er genoeg lange stiltes om daar eens lekker over na te denken.
