Voordat ik naar Call Me by Your Name ging, de nieuwe film van Luca Guadagnino, had ik het boek gelezen dat tien jaar eerder geschreven werd door André Aciman. Ik vond het boek fantastisch, daarom vond ik het spannend de film te zien. Te vaak vind ik boekverfilmingen namelijk niks en dan ben ik zo iemand die ‘het boek was beter’ zegt, op ironische toon, terwijl ik dat dan eigenlijk gewoon meen.
In het geval van plotgedreven thrillers kan de film nog spannender en spectaculairder zijn dan het boek, in het geval van Harry Potter of Lord of the Rings kan het gaaf zijn om een fantasiewereld verbeeld te zien, maar in het geval van Call Me by Your Name gaat het om zaken die niet zo eenvoudig te verbeelden zijn, zoals de gedachtewereld en het gevoel van een verliefde zeventienjarige jongen tijdens een warme eindeloze zomer in Italië. Ik was bang dat ik afgezaagde voice-overs te horen zou krijgen waarin het subtiele proza letterlijk voorgelezen wordt in een poging er eer aan te doen, of dat ik de acteurs een paar dialogen letterlijk zou zien naspelen terwijl de stijl en de toon en het gevoel van het boek verloren zouden gaan.
De film probeert niet te doen wat een boek misschien wel beter kan, maar doet waar een film goed in is
Maar om het meteen gezegd te hebben: ik heb die zorgen voor niets opgeschreven, ik vond de film ook fantastisch. De film probeert niet te doen wat een boek misschien wel beter kan, maar doet waar een film goed in is. En daarmee zag ik kanten van het verhaal die ik in het boek niet kon zien.
Er zit een scène in het boek waarin de 17-jarige Elio love interest Oliver probeert te imponeren met zijn pianospel. Keer op keer speelt hij variaties op hetzelfde muziekstuk van Bach. Telkens klinkt het anders, zegt Oliver. Ja, zegt Elio dan, dit is hoe Liszt het zou spelen als hij de versie van Bach zou bewerken. Dan speelt hij het nog eens. Weer anders. Dit is hoe Busoni het zou spelen als hij de versie van Liszt zou aanpassen, zegt Elio.
Dat vond ik een mooie, veelzeggende scène in het boek, maar het was frustrerend dat ik de muziek niet kon horen tijdens het lezen. In de film kon dat wel. In de film kon ik zien en horen hoe Timothée Chalamet speelde hoe Elio zou spelen hoe Busoni Bach zou spelen als hij de versie van Liszt bewerkte.
Ten opzichte van het boek is er veel verdwenen uit het verhaal. Scènes zijn veranderd of geschrapt, personages zijn weggelaten en het einde is herschreven. Maar er komt ook veel bij. De flair waarmee Chalamet het personage Elio vertolkt brengt zijn verhaal tot leven op een manier die ik me tijdens het lezen van het boek nooit had kunnen voorstellen.
Maar door Call Me by Your Name zie ik vooral hoe overbodig de vergelijking tussen boek en film soms is. Ondanks alle verschillen verloor het verhaal niets van het gevoel dat voor mij de kern vormde. De partituur is hetzelfde. Het is een beetje hoe Guadagnino het zou spelen als hij Aciman speelde.
