Eigenlijk wilde Beri arts worden, maar toen ze werd uitgeloot koos ze voor haar hobby: schrijven. Als klein meisje organiseerde de Iraans-Koerdische Amsterdamse samen met haar zusje al musicals voor alle kinderen in de straat. Ze schreven de teksten zelf, maar Beri had nog niet door dat je met dat talent ook iets kon wórden.
Aan de Filmacademie, waar ze scenario studeerde, raakte ze ook geinteresseerd in regisseren. Na haar afstuderen woonde ze in Los Angeles en Caïro, en maakte ze samen met Sanne Vogel de voor een Gouden Kalf genomineerde televisiefilm Mama. In 2012 keerde Beri terug naar haar roots en verhuisde ze naar Erbil, de hoofstad van Iraaks-Koerdistan, tot haar leven daar ruw werd verstoord door IS en ze gedwongen terug moest naar Amsterdam: 'IS is uiteindelijk tot 30 kilometer van waar ik woonde gekomen. We hebben diezelfde week nog sushi gegeten in een vijfsterrenhotel en opeens verging de wereld.'
Het Midden-Oosten vormt een rode draad in Beri's werk. Ze vertelt de laatste jaren vaak verhalen waarin Iran, Irak en oorlog centraal staan. 'Omdat ik daar heb gewoond, vind ik het belangrijk om te laten dat het leven daar ook modern is,' zegt ze. 'Zo van: ho even, het is niet zo dat mensen altijd in de woestijn zonder eten en drinken hebben geleefd. Maar die alledaagse verhalen zijn lastig te financieren. Toen ik écht iets te vertellen had, kreeg ik er niets doorheen. Mijn nieuwste film Shouted from the Rooftops heb ik uiteindelijk gecrowdfund.'
Een zesde filmzintuig
'De film waardoor ik besefte dat ik iets met film wilde doen, was The Sixth Sense van M. Night Shyamalan. Ik was zó onder de indruk van het scenario. Opeens realiseerde ik dat film een constructie is, en dat de makers dat mogen bedenken. Je denkt als kijker dat je weet hoe alles in elkaar zit en dan ga je keihard op je bek. Daarvoor keek ik puur voor de entertainment, Disney en Scream en zo. Maar door The Sixth Sense leerde ik dat er een hele wereld achter zit.'
Schizofrene filmsmaak
'Als tiener was ik niet echt een uitgaanstype, ik ging liever naar de bioscoop. Ik koos zelf de wat curieuzere films, maar we gingen met de familie vooral naar James Bond. Mijn smaak is daardoor ook een beetje schizofreen. Als filmmaker word je gevoed met kwaliteit, terwijl we thuis juist wat commercielere films keken. Toen ik naar de Filmacademie ging, zeiden mijn ouders: Je moet niet van die films gaan maken waar ze nooit wat tegen elkaar zeggen, daar wil niemand naar kijken.'
Mijn ouders zeiden: je moet geen films gaan maken waar ze nooit wat tegen elkaar zeggen, daar wil niemand naar kijken.
Magie creëeren
'Mijn favoriete film wisselt heel erg. Ik was bijvoorbeeld super onder de indruk van Black Swan van Darren Aronofsky. Daarna vroeg ik me nog weken af waar ik mee bezig was, en waarom ik films zou maken als mensen dát kunnen. Sommige films vind ik juist mooi omdat ze me in filmmaken doen geloven. La La Land, bijvoorbeeld. Die heb ik in The Movies gezien. Ik liep rond middernacht naar buiten en dacht ik: wauw, wat heb ik eigenlijk een mooi vak en wat een magie kunnen we creëeren.'
Sofia, Anne en Wes
'Ik heb makers die ik van een afstand bewonder, maar eigenlijk is dat een beetje hetzelfde als de zon. Van een afstandje zijn ze geweldig, maar je moet niet te dichtbij komen want dan verbrand je je. Dat is me gebeurd bij mijn favoriete Koerdische filmmaker. Verder, vind ik het werk van Wes Anderson heel mooi, omdat hij alles totaal onder controle heeft. Je ziet meteen zijn handtekening. Alles wat hij maakt is een cadeau om naar te kijken! Verder was Sofia Coppola heel lang mijn rolmodel. Ik wilde haar zijn. Juist omdat ze films maakte die niet ingewikkeld waren, en omdat ze liet zien dat het wel goed komt als je gewoon maakt wat dichtbij jezelf ligt. Het lijkt nu alleen alsof ze het niet meer zo leuk vindt om films te maken. Daarin ben ik een beetje teleurgesteld.'
'Qua scenario ben ik fan van Anne Barnhoorn. In Nederland gaat het vaak vrij snel over de regisseur en niet meer over degene die het verhaal heeft gebaard, terwijl Anne heel goed is. Ze schrijft een echte Anne Barnhoorn-film, maar wel op zo'n manier dat de regisseur ook zijn of haar ei kwijt kan. Dat maakt een goede scenarioschrijver.'
Jongens in Northface-jassen
'In de Iraanse cinema heb je veel makers wiens ego hun kunst in de weg zit. Het is bijna alsof je daar geen regisseur kan zijn als je niet arrogant bent en schreeuwt op de set. In het Midden-Oosten zag ik ze denken: hoe kan zo'n rustige jonge vrouw überhaupt zo'n set onder controle houden? Maar als je de filmwereld in wil moet je het gewoon dóen, dicht bij jezelf blijven, en je niet laten afschrikken door praatjes van jongens in Northface-jassen die moeilijke lampen ophangen.'
Meisjesfilms uit de grote boze wereld
'Ik denk dat mensen door de onderwerpen die ik de laatste jaren heb gekozen verwachten dat ik alleen maar van klassieke cinema hou en observerende films wil maken, maar eigenlijk wil ik ook graag een romantische komedie regisseren. Mensen bellen je op een gegeven moment alleen nog maar voor oorlog en ellende. Er is zoveel dat urgenter is, dat ik de hele tijd het gevoel heb dat ik dat eerst moet vertellen en daarna pas iets kan maken dat de jongere, nog onbekommerde Beri zelf graag had willen gezien. Uiteindelijk wil ik gewoon heel graag meisjesfilms maken, maar dan wel met onderwerpen uit de grote boze wereld. Ik heb bijvoorbeeld een treatment geschreven over een stel dat verliefd wordt in een stad waar IS elk moment kan binnenvallen. Of Het Huis van de Moskee, naar het boek van Kader Abdolah. Scenarioschrijver Willem Capteyn en ik hebben twee jaar gedaan over het scenario, en nu is het te duur geworden om te maken. Ik hoop echt dat het nog gaat gebeuren.'
We konden picknicken in de bergen, maar er lag wel altijd een kalashnikov in de auto
Picknicken met kalashnikovs
'Ik ben momenteel bezig met een interactief project waarin we teruggaan naar de plek waar mijn ouders en ik vandaan zijn gevlucht, maar waar ik me niks van kan herinneren. Het project heet Big Village, naar het Peshmerga-kamp waar we woonden. Ik ben in Parijs geboren en daarna zijn we teruggegaan naar Koerdistan, voor de idealen van mijn ouders. We zaten in een soort zelfgebouwde mini-maatschappij. We konden picknicken in de bergen, maar er lag wel altijd een kalashnikov in de auto. Tijdens de Iran-Irakoorlog werd het dorp zoveel gebombardeerd dat we weg moesten. Verstoppertje spelen was echt schuilen voor de bommen. Voor het project heb ik over de hele wereld mensen opgezocht die daar ook hebben gewoond. Ze hebben pijnlijke herinneringen, over de gewonden en de constante angst, maar ook hele mooie, want ze geloofden allemaal in een beter, democratischer Iran, en daar wilden ze alles voor opofferen. Die romantiek, die begrijp ik heel goed.'
Blikvangers is een samenwerking tussen Cineville en VERS, het online magazine van de Vereniging voor Nieuwe Film- en Televisiemakers. Beri's nieuwe project Big Village is naar alle waarschijnlijkheid eind 2018 klaar.
Foto's: Lauren Murphy
