Meryl Streep speelt in Hope Springs de bijzonder ongelukkige Kay, die al jaren in een andere kamer slaapt dan haar man Arnold. Elke ochtend schuift ze exact op het moment dat hij de keuken binnen marcheert vakkundig de gebakken eitjes met spek op zijn bord, ontvangt een kwartier later een kus op haar wang en een weinig enthousiaste ‘six o’clock’. ’s Avonds begeleidt ze Arnold, nadat hij voor de televisie in slaap is gevallen, weer naar zijn kamer, en zo slepen de dagen zich voort. Dit is precies wat ik me voorstel bij meer dan dertig jaar huwelijk, maar volgens relatietherapeut Nick Borgerdijn valt er wel degelijk iets aan zo’n situatie te doen. ‘Wat je in elke relatie ziet, is dat ‘ie rigide wordt. Wanneer het onveilig wordt omdat mensen elkaar niet kunnen bereiken gaan ze het opgeven. Flexibiliteit is heel belangrijk. Er is niet één goede oplossing, maar je moet met elkaar mee kunnen blijven bewegen.’
In therapie
Voor Kay is na een mislukte verleidingspoging de maat vol. Via een zelfhulpboek komt ze bij relatietherapeut Dr. Bernie Feld terecht.. Ze boekt met haar spaargeld voor $4000,- een week intensieve behandeling bij zijn praktijk in Maine. Arnold gaat onder veel gemopper mee. ‘Mensen gaan pas in relatietherapie als het echt niet anders kan’ zegt Nick ,’Dat zagen we in de film ook een paar keer. Zij zegt “Ik ga!”, hij moet gewoon wel. En dan pas, en dat noem ik dan maar eventjes met de denkbeeldige koekenpan zwaaien, dan komt hij in beweging, dat zie je heel vaak.’
'Als één van tweeën niet wil, dan is het meestal de man'
Dat de man in dit geval therapie niet nodig vindt is volgens Nick niet zo verbazingwekkend: ‘Mannen zijn, als ik het recht voor z’n raap mag zeggen, emotioneel gezien vaak toch wat ééncellig. Ik durf dit ook te zeggen omdat ik zelf een man ben.’ Dat de vrouw het intitiatief neemt om aan de relatie te werken ziet Nick ook in de praktijk terug: ‘De man gaat zich dan een beetje terug trekken, ook door acties van de vrouw. Die vrouw begint daar tegen te protesteren en gaat erachteraan. Je hebt dan een pursuer en een withdrawer. Vroeg of laat geeft de pursuer het op en er ontstaat een probleem als de withdrawer dit niet doorheeft.’
Arnold reageert zich uiteindelijk af op Dr. Feld. Nick: ‘Hoe hij daar scheldend en boos op die bank zat, dat doen mensen niet zo letterlijk en extreem. Wel is het zo dat als één van tweeën niet wil, dan is het meestal de man. Wat je wel vaak ziet na verloop van tijd, als het beter gaat, is dat het stel samen de therapeut op de hak gaat nemen. Daar moest ik wel erg om lachen toen ze dat in de film gingen doen. Ik hoor dat soort dingen, als ze het durven te zeggen, ook wel eens van klanten terug. Kennelijk heb ik dan iets gezegd wat ze grappig vonden.’
Sexercises
Er wordt in de film niet dieper ingegaan op de gebeurtenissen van al die jaren huwelijk, behalve dat Arnold door rugproblemen uiteindelijk in de logeerkamer is gaan slapen en dat Kay daarvoor al om een niet nader toegelichte reden weigerde de liefde te bedrijven. De twee gaan op een dusdanig uitgebluste manier met elkaar om, dat de vraag rijst of het vaker in de praktijk zo gebeurt: ‘Het was wel een beetje dik aangezet, maar de manier waarop zie je wel terug. Ik heb me een paar keer tijdens het kijken af zitten vragen: moet ik die film nou kopen en af en toe aan stellen, met name van die leeftijd, meegeven? Misschien wel, omdat er ook iets van humor inzit.’
'De wijze les is hier dat mensen zelf niet veranderen, maar de relaties tussen mensen onderling wel'
Eenmaal bij Dr. Feld op de bank ligt de focus vooral op seksualiteit. Het stel moet tijdens de sessies met de therapeut over hun diepgewortelde fantasieën uitweiden. Zo blijkt Kay geen andere dromen te hebben dan het hernieuwen van de geloften en wil Arnold al jaren een triootje samen met de buurvrouw. Ook krijgen ze een aantal seksueel getinte oefeningen mee naar huis. Nick vertelt dat hij meestal een ander uitgangspunt gebruikt bij therapie: ‘Ik geef de oefeningen niet zo rechtstreeks. Ze lagen in de film wel heel erg op het gebied van intimiteit en seksualiteit. Dat was natuurlijk wel een item in hun relatie, maar niet het enige. Van vasthouden, zoals bij de eerste oefening, is wel aangetoond dat het stofjes in je hersenen losmaakt, het cuddling effect, waardoor je je weer prettiger gaat voelen. En die andere oefening die ze deden waarbij ze elkaar strelen, die wordt wel door seksuologen gegeven maar juist niet op de geslachtsdelen. Het is goed om dat stukje van de relatie te bevorderen, maar dr. Feld deed dat hier nogal confronterend.’
Eind goed, al goed
Na een korte terugval bij thuiskomst zit het koppel dan eindelijk op de goede weg. Ze vernieuwen hun geloften op het strand in het bijzijn van hun therapeut, die overigens perfect minzaam glimlachend wordt gespeeld door Steve Carell. Nick vertelt dat het niet raar is dat de verhouding tussen twee mensen zo kan omslaan: ‘De eindscène op het strand is natuurlijk wat aangedikt. Maar soms zie je, dat wanneer het iemand lukt z’n angst aan de kant kan zetten en zich weer veilig kan voelen, dat het dan aardig snel kan gaan.’ De wijze les is hier dat mensen zelf niet veranderen, maar de relaties tussen mensen onderling wel. ‘Deze man deed over alles heel negatief en soms viel hij erin terug. Dat zagen we tijdens de scène in het hotel. Hij had toen een mooie kamer gereserveerd met haardvuur en champagne. Gaat ‘ie toch weer zitten zeuren over die dure aardbeien. Hij viel weer even in z’n oude valkuil. De kunst is dat je elkaars valkuilen leert kennen en dat je ze mag benoemen tegenover de ander.’
Hope Springs is dagelijks te zien in Cinerama Rotterdam.
